Zamień użytkowanie wieczyste gruntu na własnośćDo znanych ostatnio w naszym kraju zawirowań cenowych z żywnością i paliwem dochodzą niepokojące wieści o kolejnych obciążeniach naszych kieszeni z tytułu zobowiazań publicznoprawnych do jednostek samorządu terytorialnego i Skarbu Państwa. Jednym z takich zobowiązań są opłaty z tytułu prawa użytkowania wieczystego gruntów będących własnością publiczną, a użytkowanych przez osoby fizyczne i podmioty gospodarcze.
Opłaty te, wynoszące od 1 do 3% wartości rynkowej gruntów, zajmowanych głównie pod budynkami, wnoszone są sukcesywnie co roku przez cały czas korzystania z gruntu, najczęściej 99 lat, i stanowią swoisty czynsz pobierany przez gminy, powiaty i Skarb Państwa za prawo użytkowania gruntów będących ich własnością.
Opłaty te, zależne od wzrostu wartości rynkowej gruntów, nie są systematycznie aktualizowane co roku, ze względu na znaczne koszty jakie należy ponieść z ich wyceną. Stąd w szczególności nadsyłane uzytkownikom wieczystym zawiadomienia o wysokości koniecznych opłat, czasami mogą wywołać swoisty szok cenowy u naszych rodaków, gdy opłaty te nie były od dawna aktualizowane.
Jak donoszą media centralne, w niektórych rejonach kraju są to podwyżki sięgające nieraz kilkaset procent opłat dotychczasowych tam gdzie dawno nie było ich aktualizacji. A jak jest w gminach powiatu opoczyńskiego?
Problem opłat za użytkowanie wieczyste gruntów nie występuje na terenie gmin Żarnów, Poświętne i Paradyż. Nie występuje w nich użytkowanie wieczyste gruntów będących własnością samorządu gminnego. Sprawa ta ma również marginalne znaczenie w budżetach gmin Sławno, Mniszków i Białaczów. Gminy te posiadają niewielkie ilości gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste i osiągają roczny przychód z tego tytułu zaledwie kilkusetzłotowy. Gminy te nie przewidują w bieżącym roku aktualizacji opłat i podwyżek.
W gminie Drzewica ostatnio dokonana aktualizacja opłat miała miejsce w 1995 r., a osiągnięty przychód w 2010 r. wyniósł 4.475,47 zł i pochodził od włascicieli mieszkań w budynkach wielorodzinnych. Na ten rok stawki opłat w gminie pozostają bez zmian, ich aktualizacja planowana jest w roku bieżącym z mocą obowiązującą od roku przyszłego. Ze względu jednak na znaczny upływ czasu od ostatniej aktualizacji, w gminie Drzewica w roku przyszłym użytkownicy wieczyści gruntów gminnych mogą odczuć podwyżki najbardziej dotkliwie.
W największej w powiecie gminie Opoczno, w roku 2010 do budżetu gminy wpłynęło z tytułu opłat rocznych za użytkowanie wieczyste 189.845 zł. W roku bieżącym zaplanowano przychody z tego tytułu w kwocie 277.300 zł. Oczekiwany więc przez gminę wzrost z tego tytułu jest znaczny, bo ponad 40 procentowy. Oczywiście nie w kazdym przypadku ten wzrost będzie tak wysoki, zależeć to będzie od skali wzrostu wartości poszczególnych nieruchomości, na co z kolei ma wpływ wiele czynników rynkowych jak lokalizacja, funkcja w planie zagospodarowania, powierzchnia, kształt działki, otoczenie , dostęp do infrastruktury technicznej itp.
Biorąc jednak pod uwagę ciągle rosnące ceny gruntów, szczególnie w samym mieście, dla niektórych uzytkowników wieczystych podwyżki mogą być bardzo wysokie. Gmina Opoczno aktualizuje opłaty corocznie ok. 20–30 proc. swoich zasobów, więc mniej więcej co trzecia działka może być objęta podwyżką.
Z tytułu użytkowania wieczystego gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa w powiecie opoczyńskim w 2010 r. uzyskano przychód w wysokości 729.497,63 zł, z czego 547.123,22 zł tj. 75% przychodów, zgodnie z przepisami, przekazano wojewodzie łódzkiemu. Przychód powiatu wyniósł z tego tytułu 182.374,41 zł. W tym roku planowany jest na kwotę 202.297 zł, a więc ok. 10–proc. wzrost.
Niezależnie od przewidywanego wzrostu opłat z tego tytułu w roku bieżącym, biorąc pod uwagę trendy związane z prognozą na lata kolejne, spodziewać się należy, że w następnych latach nie będzie łatwiej.
Wyjściem z tej sytuacji może być zamiana prawa użytkowania wieczystego na pełną własność w drodze przekształcenia lub wykupu. Przekształcenie to coś innego niż wykup, obie procedury prowadzone są na podstawie różnych przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, ale w obu przypadkach uzyskuje się własność hipoteczną, jako prawo do gruntu najpełniejsze. Przeksztacać można we własność tylko grunty zabudowane na cele mieszkaniowe, w tym np. garaże. Występowanie o przekształcenie będzie możliwe tylko do 31 grudnia 2012 r., natomiast wykup nie jest ograniczony w czasie.
Warto dodać, że do połowy 2011 r. będzie można przekształcać grunt na własność na bardzo preferencyjnych warunkach, ustawowa bonifikata wynosi od 50 do 90% ceny rynkowej nieruchomości, należność może być rozłożona na raty. Po tym terminie bonifikata już nie będzie obowiązkowa, to gminy decydować będą o jej wysokości i na jakich warunkach.
Może więc warto zainteresować się tą formą zmiany statusu własnościowego użytkowanego gruntu. Wzrost popytu na wolne powierzchnie pod zabudowę, niewatpliwie spowoduje w najbliższej przyszłości skokowy wzrost cen działek, co przy jednoczesnym uwolnieniu się od opłat za użytkowanie wieczyste, może ekonomicznie okazać się bardzo trafne.
Sądząc z informacji zebranych z gmin naszego powiatu, zainteresowanie przekształceniami jest niewielkie. Wynika to prawdopodobnie z braku odpowiedniej wiedzy użytkowników wieczystych o skutkach trwania w obecnym stanie posiadania gruntów, a przjściem na pełną własność.
Mówiło się głośno swego czasu, że to przekształcenie ma nastapić w wyniku decyzji ustawowych, niejako z urzędu bez składania stosownych wniosków. Być może to jeszcze nastąpi przed okresem jesiennych wyborów. Jest taki jeden okres podczas kadencji parlamentu, gdy posłowie przypominają sobie o swoich wyborcach i gotowi są im nieba przychylić. Może więc użytkownicy wieczyści doczekają się korzystnych zmian i z praktyki gospodarczej zniknie ten dziwoląg będący atrapą własności. |