Zamiana mieszkania korzystniejsza od sprzedaży– Mieszkamy z mężem w dużym, ponad 60–metrowym mieszkaniu spółdzielczym. Dzieci wydoroślały, wyprowadziły się na swoje, a my nadal w tym samym mieszkaniu.
Jako emeryci ponosimy z naszych skromnych emerytur coraz większe koszty utrzymania, drożeje ciepło, woda, koszty administracji, śmieci i inne koszty utrzymania mieszkania, jak choćby ostatnie opłaty za ocieplenie bloku. Koszty te, zależne od wielkości mieszkania, są z roku na rok coraz większe, tak że zaczyna nam brakować na życie. A ręki do dzieci wyciągać nie chcemy.
Wyjściem z tej sytuacji byłaby zamiana mieszkania na mniejsze lub sprzedaż obecnego i kupno nowego. Co jest korzystniejsze i jak to przeprowadzić – pyta pani Maria K. z Opoczna?
Popularna kiedyś przed rokiem 1990 zamiana mieszkania zaczyna powoli wracać do łask, jako skutek wymuszonych zachowań oszczędnościowych naszego portfela.
Procedura zamiany jest różna, zależnie od tego czy dotyczy lokali spółdzielczych własnościowych, lokatorskich w ramach jednej spółdzielni bądź też różnych spóldzielni, a także innych zasobów, z których te lokale pochodzą (komunalne, zakładowe, wspólnot mieszkaniowych itp.).
Umowa zamiany, zdefiniowana w przepisach kodeksu cywilnego, polega na tym, że każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę tej umowy własność rzeczy, w zamian za zobowiązanie się przeniesienia własności innej rzeczy. Jest to więc umowa dwustronna i wzajemnie zobowiązująca.
Zamiana, jak każda inna umowa, której przedmiotem jest przeniesienie prawa własności nieruchomości lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, wymaga formy aktu notarialnego. Zatem strony po ustaleniu warunków finansowych zamiany, czyli ewentualnych dopłat i szczegółów przekazania rzeczy, udają się do notariusza, gdzie zawierają umowę zamiany. Z chwilą podpisania aktu notarialnego następuje wzajemne przeniesienie własności rzeczy lub własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.
W przypadku lokali spółdzielczych, oprócz przepisów ogólnych, procedura zamiany zazwyczaj jest uregulowana w regulaminie spółdzielni. Nowy właściciel, jeżeli nie jest członkiem spółdzielni, powinien złożyć w spółdzielni wniosek o przyjęcie go w poczet członków spółdzielni. Jednakże w obecnym stanie prawnym nie jest to warunek konieczny. Jednocześnie opuszczający spółdzielnię, powinien złożyć wniosek o skreślenie go z listy członków.
Oprócz tego, że członkowie spółdzielni mogą dokonywać zamiany zajmowanych lokali między sobą, w spółdzielniach istnieje tzw. zamiana z urzędu. Polega ona na dostarczeniu przez spóldzielnię wolnego lokalu z własnych zasobów, w zamian za lokal zajmowany dotychczas przez członka. W tej sprawie należy zlożyć do zarządu spóldzielni wniosek, który rozstrzyga czy zamiana jest dopuszczalna z punktu widzenia formalnego i merytorycznego. Spółdzielnia może mieć na zamianę lokal z odzysku, z adaptacji lub rozbudowy powierzchni niemieszkalnych, z łączenia izb z sąsiednich lokali, z nowo wybudowanych zasobów itp. Spółdzielnia rejestruje wnioski o zamianę mieszkań składane przez członków nie mających aktualnie partnerów do zamiany wzajemnej w rejestrze zamian. Decyduje tu z reguły kolejność wpływu – zatem osoby zamierzające skorzytać z zamiany wewnątrzspółdzielczej, powinny zlożyć wnioski jak najszybciej. Rejestr zamian jest do wglądu dla członków w zarządzie spóldzielni. Warto jeszcze wspomnieć, że zarząd spółdzielni zobowiązany jest rozliczyć wysokość wkładów członkowskich z tytułu dokonanej zamiany wewnątrzspółdzielczej.
I rzecz pierwszorzędna: przy zamianie mieszkań wchodzących do różnych zasobów mieszkaniowych, koszty zamiany są mniejsze od kosztów sprzedaży. Również ze względów podatkowych, korzystniej jest zawrzeć umowę zamiany niż dwie odrębne umowy sprzedaży.
Podatek od czynności cywilnoprawnych wynosi w takim przypadku 2 % od różnicy wartości zamienianych lokali, co jest niewatpliwą korzyścią. W przypadku różnicy wartości rynkowej zamienianych lokali, strony mogą określić stosowne dopłaty, których termin i sposób zapłaty należy zamieścić w treści aktu notarialnego. |