Bliźniacze herby (cz. III)Kvasice (powiat Kromeriz)
Herb Kvasic przedstawia tradycyjną srebrną rozdartą strzałę o końcach zawiniętych w wąs. Jest tradycyjnym godłem rodu Benesovic wywodzącego się z Kravare.
Kvasice to miejscowość na Morawach w pobliżu powiatowego Kromeriz nad Morawą. Najstarsza pisemna wzmianka dotycząca Kvasic pochodzi z 1131 roku i dotyczy łanu pola należącego do kościoła w mieście Spytihnev. Kolejne pochodzą z 1248 i 1269 roku. W połowie XIV w. istniała tutaj średniowieczna twierdza będąca siedzibą rycerza Miloty z Benesova i Kvasic. W 1423 roku, w okresie wojen religijnych w Czechach, zamek został zdobyty, spalony i zburzony przez husytów. Rycerz Milota III poległ przy obronie. Wraz z jego śmiercią wymarł po mieczu ród Beneszowiców. Wkrótce potem miejscowość i twierdza zostały sprzedane. Nowi właścicieli miejscowości odbudowali tiwerdzę jako gotycki zamek wodny na planie wielokąta, z fosą do której doprowadzono wodę z pobliskich stawów rybnych. W końcu XVI w. gotycka budowla przebudowana została na renesansowy zamek z arkadowym dziedzińcem. W XIX wieku nastąpiła kolejna przebudowa do obecnie zachowanego stylu klasycystycznego. Równocześnie zburzone zostały budynki podzamcza i zasypane resztki fosy. Wokół zamku urządzono park w stylu angielskim w którym znajduje się unikatowy okaz 300–letniego orzecha czarnego o obwodzie 620 cm. W zamku znajduje się teraz Dom Opieki Społecznej.
Warto zajrzeć do stojącego na rynku barokowego kościoła Wniebowzięcia Marii Panny, w którym pod ołtarzem głównym został pochowany jego fundator, hrabia Adam Rottal. Wewnątrz znajdują się trzy ołtarze i cenne obrazy V. V. Reinera. Na cmentarzu stoi niegdyś farny, gotycki kościół Wniebowzięcia Marii Panny, z XV w. z renesansową wieżą z XVI w. Wewnątrz zobaczyć można godło rodowe Beneszowiców, pierwszych wzmiankowanych właścicieli dóbr Kvasice.
W dzielnicy Krajina znajduje się kapliczka Matki Boskiej Orędowniczki, a na wzgórzu Vrazisko kapliczka Matki Boskiej Bolesnej. Obok drogi w kierunku Novej Dediny aleja lipowo–kasztanowa z okazami 200–letnich drzew i Droga Krzyżowa.
Kvasice zamieszkuje ok. 2,3 tysiąca mieszkańców.
Moravsky Krumlov
Herb miasta, pochodzący z 1644 roku przedstawia na niebieskim polu okrągłą wieżę, basztę z blankami, której wrota i krata są złote, stożkowy dach pokryty czerwoną dachówką i zwieńczony na górze złotą kulą tzw. makówką. Tarcza umieszczona pośrodku herbu na wieży podzielona jest w pas na dwie połowy w kolorach na dole czerwonym i na górze złotym. Uzupełnia ją koronka książęca (srebrno–złoto–czerwono–niebieska) odnosząca się do rodu książęcego Lichtenstein. Po bokach wieży występuje dwukrotnie znak rodowy panów z Kravar, czyli owinięta srebrna strzała na czerwonym polu.
Moravsky Krumlov zamieszkuje ok. 6,1 tysiąca mieszkańców.
Novy Jicin
(miasto powiatowe)
Po raz pierwszy wzmiankowany w źródłach historycznych datowanych rokiem 1313 już jako miasto. Przez cały XIV wiele znaduje się w posiadaniu panów z Kravar, których herb owiniętej strzały umieszczony został na miejskiej pieczęci i trafił później do herbu miejskiego, stając się jego głównym elementem. Według zachowanej opowieści, pierwszy znak nadał miastu Vok z Kravar w 1373 r., kiedy rozdzielił swoją tarczę herbową na dwie części, z której jedną połowę podarowal miastu Novy Jicin, a drugą przekazał miastu Stramberk. Niestety Stramberk niezgodnie z wolą i życzeniem darczyńcy, umieścił w swoim herbie całą strzałę. Najstarsza, zachowana do czasów nam współczesnych, znana pieczęć Nowego Jicina pochodzi z 1612 r. Widać na nim wysunięte z chmury ramię, którego dłoń trzyma połowę owiniętej strzały. Podstawowe kolory herbu są dane jego pierwotnym pochodzeniem, tzn. srebrna strzała na czerwonym polu, chmura w kolorze naturalnym, przeważnie srebrnym. Jedynie kolor rękawa nie jest jednoznaczny, najczęściej zielony, rzadziej brązowy. Niektórzy heraldycy czescy przedstawiali w swoich pracach ramię w zbroi (w pancerzu), co jednak nie jest zgodne ze znanymi wyobrażeniami historycznymi i sprzeczne ze starymi oraz nowymi dokumentami. Przyjęty i używany herb odpowiada herbowi miasta z pieczęci pochodzącej z 1612 r., pieczęci z 1628 roku oraz typariusza z pierwszej połowy XIX wieku. Novy Jicin posiada ok. 27 tysięcy mieszkańców.
Plumlov
(pow. Prostejov)
Niewielkie Plumlov, położone jest w pagórkowatym terenie, na wysokości 290–340 m n.p.m., niedaleko powiatowego Prostejov. Historia Plumlova sięga końca XIII wieku, skąd pochodzi zachowana pierwsza znana wzmianka o tutejszym zamku i związana jest głównie z rodami szlacheckimi z Kravar, Pernstejna i Lichtenstien).
Początkiem osiedlenia i zalążkiem przyszłej miejscowości było podgrodzie zamku, wspominanego już w 1270 r., którego właścicielem był syn z nieprawego łoża króla czeskiego Przemysła Otokara II, Mikołaj – wojewoda opawski. Po nim dobra zamkowe przejęła na długie lata w posiadanie szlachta z Kravar, za czasów której Plumlov podniesiony został do rangi miasteczka. Odbyło się to przypuszczalnie w latach 1348–1384. W XVI w. wraz z przejęciem dóbr przez ród Pernstejn nastąpił największy rozkwit gospodarczy i społeczny miasteczka trwający do końca wieku. Zbudowany został m.in. kościól pw. Najświętszej Trójcy, browar. Na początku XVII w. Plumlov przeszedł w ręce rodu Lichtenstein, co w znacznym stopniu wpłynęło na kolejne losy miasteczka i życie jego obywateli na okres trzech następnych wieków. W 1619 r. i 1643 r. miasteczko zostało poważnie zniszczone podczas oblężenia i zdobywania zamku przez oddzialy wojskowe stanów czeskich i później wojsk szwedzkich biorących udział w wojnie trzydziestoletniej. Plumlov wielokrotnie dotknęły różne nieszczęścia i klęski żywiołowe (w latach 1741–72 trzykrotnie splądrowany przez wojska pruskie, w 1763 i 1828 r. pożar i inne). W latach 1811–14 w miasteczku istniała jedna z pierwszych na Morawach cukrowni. W 1846 r. miejscowość otrzymała przywilej umożliwiający organizowanie trzech okolicznościowych jarmarków. Przywilej rozszerzono w 1893 r. o prawo organizowania targów cotygodniowych. W 1849 r. miasteczko zostało siedzibą sądu powiatowego, który działał do likwidacji w 1949 r. W 1870 r. nazwa miejscowości ustaliła się ostatecznie na Plumlov.
Najstarsza znana pieczęć pochodzi z 1602 r. Herb miasteczka wzorowany na niej tworzą znaki rodowe byłych właścicieli – szlachty z Kravar i z Pernstejna. Tarcza herbowa podzielona jest w pas na dwie części. W części gómej znajduje się leżąca w pozycji poziomej srebrna, owinięta strzała panów z Kravar (odrzywąs) na czerwonym polu. W części dolnej natomiast umieszczony został czarny łeb żubra na żółtym tle, będący znakiem rodowym szlachty z Pernstejna.
Plumlov liczy 2,3 tysiąca mieszkańców.
Stramberk
(pow. Novy Jicin)
Założony został jako miasto przez margrabię morawskiego Jana Henryka Luksemburskiego, brata cesarza Karola IV. Najstarsza zachowana i znana pieczęć miasta pochodzi z 1667 roku. Znajduje się na niej tarcza podzielona na dwie części. W prawej umieszczona została strzała panów z Kravar, natomiast w lewej – połowa orła. Sądzi się jednak, że owinięta strzała używana była na pieczęci miejskiej prawdopodobnie już w latach 1380–1433, pełniąc raczej symboliczną niż rzeczywistą rolę znaku miasta. W tym czasie bowiem Stramberk znajdował się w posiadaniu szlachty z Kravar. Z tego powodu również kolory prawej strony herbu są określone jednoznacznie. Sporo wątpliwości natomiast wzbudza wyjaśnienie kolorów symboliki na lewej stronie tarczy, gdzie obecnie znajduje się połowa srebrnego orła na niebieskim polu. Jedyną szlachtą spośród właścicieli miasta posiadającą w swoim godle rodowym orła byli morawscy margrabiowie. Orzeł w herbie miasta jednak w odróżnieniu od ich znaku nie posiada na głowie korony.
Herb różni się też w tej części kolorami od znaku margrabiów. Z tego powodu zakładając, że obecne kolory były już używane w przeszłości, pierwotne znaczenie orła w herbie Stramberka pozostaje niewyjaśnione.
W Stramberk mieszka ok. ok. 3,4 tysiąca mieszkańców.
Tlumacov
(powiat Zlin)
Herb morawskiego miasteczka Tlumacov przedstawia skośnie podzieloną tarczę hiszpańską o czerwonym i srebrnym polu. W polu górnym umieszczona została zwrócona w prawo biała sycząca gęś ze złotym dziobem i rozpostartymi skrzydłami na niebieskim tle. Pole dolne w kolorze srebrnym natomiast zawiera czerwoną rozdartą strzałę o końcach zawiniętych w wąs w pozycji leżącej, odchyloną skośnie w prawo od pionu. Herb opracowany został po raz pierwszy w 1995 roku, ponieważ Tlumacov o przywilej herbowy nigdy wcześniej się nie ubiegało.
Gęś występująca w herbie nawiązuje do tradycyjnego patrona miejscowego kościoła i samej miejscowości, urodzonego w Panonii św. Marcina z Tours. Gęś była często wyobrażana u jego nóg. Przykładem może być herb morawskiego miasta Frenstat pod Radhostem, w którym u stóp św. Marcina, siedzącego na tronie biskupim, umieszczona została para gęsi.
Biała gęś na czerwonym polu była również znakiem czeskiego rodu hrabiowskiego Dejmów ze Striteze, który pochodził z okolicy miasta Pisek. Nie miała jednak skrzydeł rozpostartych do lotu. Gęś z czerwonym dziobem i rozłożonymi skrzydłami występuje na niebieskim polu tarczy herbowej morawskiej szlachty z Ludanic, w której posiadaniu Tlumacov znajdował się w połowie XVI w. Chodzącą gęś posiadały również w swoim znaku inne znane czeskie i morawskie rody szlacheckie, na przykład Pechanove z Kralovic, z Hodecina, z Kvetuse i inne.
Gęś ze skrzydłami przygotowanymi do lotu odnosi się do okresu odlotu gęsi, wyobraża jej spłoszenie, wzlot i gniewne gęganie podczas polowania i odnosi się okresu późnej jesieni przypadającego na imieniny św. Marcina.
Czerwona rozdarta strzała o zawiniętych końcach jest godłem starego czeskiego rodu Benesovic, późniejszej morawskiej szlachty znanej jako pani z Kravar. Panowie, czyli szlachta z Benesova była właścicielami Tlumacova w okresie gdy pojawiła się pierwsza wzmianka o nim jako miasteczku.
Herb miejscowości Tlumacov jest więc, w myśl obowiązujących zasad heraldyki, połączeniem osobistego symbolu świętego (gęś) i znaku rodowego jego feudalnych właścicieli. Kolor czerwony górnego pola tarczy symbolizuje gorącą żądzę po cnocie, sile, triumfie i oznacza kolor odważnych i prawych rycerzy oraz świętych męczenników. W religii chrześcijańskiej wiąże się z męczeństwem, dobroczynnością, ogniem i miłością.
W przypadku koloru srebrnego pola dolnego chodzi o symbol niewinności, honoru, radości, prawa i sprawiedliwości. Kolor biały (srebrny) w połączeniu z czerwonym wyraża odwagę. Gęś św. Marcina jest więc symbolem niewinności, honoru i dobroczynności świętego rycerza.
Tlumacov był od 1368 roku miasteczkiem o charakterze wiejskim, zarządzanym bezpośrednio i znajdującym się pod ochroną wpływowego i mocnego rodu Beneszowiców. Ród ten posiadał w swoim godle rodowym czerwoną rogacinę na srebrnym polu. Później znajdował się w rękach innych znanych morawskich rodów szlacheckich, np. szlachty z Bechyne, z Dube, z Kravar, z Dedic, z Doubravice, z Choltic, która pieczętowała się srebrną strzałą umieszczoną w czerwonym polu.
W chwili obecnej Tlumacov zamieszkuje ok. 2,4 tysiąca mieszkańców.
cdn.
|