Czesław Miłosz (1911–2004)Wybitny polski polski poeta i laureat literackiej Nagrody Nobla, znany polski poeta, prozaik, eseisa, tłumacz, prawnik i dyplomata.
Urodził się 30 czerwca 1911 r. w Szetejniach na Litwie. Pochodził ze starej szlacheckiej rodziny Miłoszów i Kunatów. Zadebiutował jako poeta w 1930 roku wierszami opublikowanymi w piśmie „Alma Mater Vilnensis”. Jego debiutem książkowym był zbiór wierszy „Poemat o czasie zastygłym” (1933). W 1934 roku przebywał na rocznym pobycie stypendialnym w Paryżu, po którym podjął pracę w Polskim Radiu w Wilnie. Tutaj opublikował kolejny zbiór poetycki „Trzy zimy” (1936). Nastęnie przeniósł się z Wilna do studia radiowego w Warszawie. Podczas okupacji hitlerowskiej włączył się w nurt działalności konspiracyjnej. Pisał i wydawał poezje pod pseudonimem Jan Syruć.
Po wojnie w latach 1945–1950 pracował w różnych polskich placówkach dyplomatycznych. W 1951 roku zdecydował się pozostać na emigracji. Do 1960 roku żył we Francji. Później był profesorem literatury słowiańskiej na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley oraz na Harvardzie (Stany Zjednoczone). Na emigracji opublikował mnóstwo zbiorów poetyckich, esejów i poematów oraz znaną powieść wspomnieniową „Dolina Issy” (1955). Powieść ta została w 1982 roku sfilmowana przez Tadeusza Konwickiego.
Fragment jego utworu „Który skrzywdziłeś” umieszczony został na pomniku Poległych Stoczniowców 1970.
…Który skrzywdziłeś człowieka prostego
Śmiechem nad jego krzywdą wybuchając
Nie bądź bezpieczny poeta pamięta
Możesz go zabić narodzi się nowy
Spisane będą czyny i rozmowy.
Zajmował się również tłumaczeniem poetów angielskich, amerykańskich, francuskich oraz współczesnych poetów polskich. Przekładał też różne dzieła religijne.
W 1993 roku powrócił na stałe do Polski, gdzie zmarł 14 sierpnia 2004 w Krakowie. Pochowany został w Krypcie Zasłużonych na krakowskiej Skałce.
Był trzecim literatem i pierwszym polskim poetą, laureatem Nagrody Nobla, którą 9 października 1980 roku przyznana mu została przez Akademię Szwedzką za całokształt twórczości. |