Tanie ciepło za wielkie pieniądze

Od lewej prezes ETC Stanisław Adamczyk i prezes SM Rafał Kunat

Kiedy nam w domach jest za zimno, wtedy odkręcamy kaloryfery i przestajemy się martwić. Do nadejścia rachunku za zużytą energie cieplną. O to, by w sieci było ciepło ma zadbać zarząd spółdzielni, bo to ona jest właścicielem Zakładu Energetyki Cieplnej, zasilającego w gorącą wodę i parę praktycznie całe miasto. Nie tylko 1900 mieszkań z zasobów spółdzielni, ale i mieszkania należące do Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej, część wspólnot, praktycznie wszystkie budynki użyteczności publicznej. Kotłownia od początku nie była modernizowana, również prawie 30–letnia sieć ciepłownicza wymaga sporych nakładów. I wszystko to trzeba zrobić szybko, bowiem w 2013 roku wchodzi w życie unijna „Dyrektywa 3x20”, dotycząca zmniejszenia do 2020 roku emisji dwutlenku węgla o 20%, zastosowania w produkcji energii około 20% surowców odnawialnych oraz zwiększenie o 20% produkcji energii finalnej. Aby sprostać tym wymaganiom spółdzielnia powinna w najbliższym czasie wydać, bagatela, około 25 mln złotych. Wydać łatwo, tylko skąd je wziąć?
17 stycznia w siedzibie Spółdzielni Lokatorsko–Mieszkaniowej „Nasz Dom” odbyło się spotkanie zarządu z przedstawicielami spółki „ETC Tanie Ciepło” dotyczące jednej z możliwości rozwiązania tego problemu. Spółka zarządza kapitałem złożonym z wkładu Europejskiego Banku Inwestycyjnego (European Investment Bank – działająca od 1 stycznia 1958, na mocy Traktatu Rzymskiego z 1957 o utworzeniu EWG, instytucja finansowa Unii Europejskiej. Jego akcjonariuszami są państwa członkowskie Wspólnoty. EBI jest niezależny od budżetu Unii, posiada osobowość prawną i własne organy decyzyjne Rada Gubernatorów, Rada Dyrektorów, Komitet Zarządzający, Komisja Audytowa). Bank udziela kredytów lub je gwarantuje zarówno publicznym, jak i prywatnym podmiotom z państw – akcjonariuszy, a nadrzędnym celem jego działań jest przyczynianie się do harmonijnego rozwoju Wspólnoty. Od 1990 z kredytów EBI korzysta Polska) oraz udziałów czterech banków komercyjnych (100 mln euro wyłożył PKO BP). Prezes spółki, Stanisław Adamczyk przedstawił pomysł wybudowania w Opocznie, kosztem wspomnianych na wstępie 100 mln złotych, nowoczesnej, ekologicznej elektrociepłowni, opalanej gazem lub olejem roślinnym. Takie elektrociepłownie działają z powodzeniem w Skandynawii, skąd pochodzi projekt, a od pewnego czasu czynione są próby budowania tych nowoczesnych urządzeń w Polsce, głównie na terenie województwa łódzkiego i płd.–wsch. Wielkopolski.
Pomysł jest następujący. Powstaje spółka z udziałem „ETC Tanie Ciepło” i SM „Nasz Dom”, przy czym spółdzielnia mieszkaniowa, jako swój wkład wnosi aportem obecnie działającą ciepłownię i sieć ciepłowniczą, a ETC technologię i kapitał. Mimo mniejszościowego udziału spółdzielni zachowuje ona tzw. złoty głos w sprawach dotyczących cen ciepła.
Nowo powstała elektrociepłownia, oprócz ciepła dla całego Opoczna, mogłaby produkować ponad 25 MW energii elektrycznej (ta wielkość może się zwiększyć po zainstalowaniu dalszych modułów) oraz tzw. wodę lodową, surowiec potrzebny w wielu dziedzinach gospodarki, co mogłoby spowodować zwiększenie zainteresowania inwestorów Opocznem. Jak wynika ze wstępnych wyliczeń, cena 1 GJ energii cieplnej nie uległaby zwiększeniu w stosunku do obecnej i, jak twierdził Stanisław Adamczyk, jest realna szansa na to, że może udałoby się ją nieco zmniejszyć.
Skąd opłacalność takiego rozwiązania? Ano po pierwsze stąd, że nowo powstały zakład, jeśli powstanie, produkowałby głównie energię elektryczną, czerpiąc zyski z jej sprzedaży, a ciepło niejako powstawałoby przy okazji. Po drugie gaz jest znacznie tańszy w eksploatacji, po trzecie nowa technologia wykorzystuje około 90% ciepła (najlepsze dotychczasowe jedynie 45% a najlepsze kotły 80%), po czwarte energia produkowana jest stale i przy 100% obciążeniu, czyli w sposób najbardziej ekonomiczny. Jak podkreślał prezes Adamczyk, całość przedsięwzięcia oparta jest na kapitale długofalowym, nie ma więc niebezpieczeństwa dążenia do szybkiego zwrotu kapitału, a więc nie ma zagrożenia wzrostu cen produkowanej energii. Obecne kontrakty na dostawy gazu z Rosji jak i możliwość opalania olejem roślinnym zagrożenie braku surowca ograniczają praktycznie do zera. Zapytany o graniczny termin na podjęcie decyzji przez władze spółdzielni odpowiedział, że – jesteśmy otwarci na współpracę, ale nie możemy czekać w nieskończoność, bo po pierwsze mamy wiele zainteresowanych tą ofertą miast, a po drugie jeśli decyzja zapadłaby w końcu lutego lub na początku marca, to istnieje realna szansa, że zimą 2012–2013 ciepło w opoczyńskich domach byłoby już z nowej elektrociepłowni.
Prezes Rafał Kunat potwierdził szacunki dotyczące kwot potrzebnych na modernizację kotłowni i sieci. – Są one poza zasięgiem finansowym spółdzielni, nawet jeśli udało by się pozyskać środki zewnętrzne. Z propozycją spółki „ETC Tanie Ciepło” zapoznaliśmy Radę Nadzorczą, która nakazała dokonanie wyceny majątku, składającego się na kotłownię i sieć przesyłową. Z tym problemem chcemy zapoznać spółdzielców. Osobiście uważam, że ten pomysł jest na chwilę obecną realną szansą na szybkie, tanie i skuteczne rozwiązanie problemów związanych z ogrzewaniem miasta – zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego i zastopowaniem wzrostu cen ciepła. Niezależenie jednak Spółdzielnia w sytuacji, gdyby nie doszło do nowej inwestycji musi dokonać poprawy funkcjonowania gospodarki ciepłowniczej poprzez wydzielenie tego majątku do odrębnej spółki, w której całkowity wkład należałby do niej. Takie rozwiązanie pozwoli na poprawę działania w zakresie organizacyjnym, technicznym i ekonomicznym.
Trzeba mieć więc nadzieję, ze nowe inwestycje i rozwiązania przyczynią się do zwiększenia pewności zasilania w ciepło, a ceny nie będą rosły.