Uratują Zalew Sulejowski?

Możliwości dużego zbiornika na Pilicy usytuowanego w rejonie Sulejowa od lat nie są w pełni wykorzystywane. Zanieczyszczenie wody w zbiorniku powoduje zamykanie kąpielisk, wyklucza także możliwość wykorzystania wody w celu zaopatrzenia w nią ludności. Wszystko z powodu sinic, które każdego roku zakwitają na Zalewie Sulejowskim. Wkrótce ma się to jednak zmienić. Zalew ma uratować rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej w pobliskich gminach oraz ograniczenie spływu szkodliwych substancji z pól. Zarządca akwenu planuje także poprawić przepływ wód w jego rejonie oraz oczyścić dno zbiornika. Przedsięwzięcie będzie kosztowne i niestety nie przyniesie natychmiastowych skutków. Na czystą wodę w zalewie trzeba będzie poczekać co najmniej pięć lat.
Główną przyczyną degradacji zbiornika jest niedostateczne skanalizowanie pobliskich terenów oraz spływanie do zbiornika zanieczyszczeń sanitarnych i rolniczych. Przy niewystarczającej wymianie wód na dnie zbiornika wytwarzają się związki chemiczne, które sprzyjają rozwojowi glonów. Aby powstrzymać proces degradacji zalewu oraz poprawić stan jego wód, konieczne jest dostateczne skanalizowanie okolicznych gmin oraz zabezpieczenie zbiornika przed spływem kolejnych zanieczyszczeń. Z taką opinią, przedstawioną w interpelacji posła SLD, Artura Ostrowskiego zgadza się Ministerstwo Środowiska, które w swojej odpowiedzi przedstawiło zakres planowanych przedsięwzięć mających na celu uratowanie zbiornika.
Główną rolę w ratowaniu Zalewu Sulejowskiego odegrają gminy położone wokół akwenu, które podjęły się rozbudowy sieci kanalizacji sanitarnej na swoim terenie. Dzięki temu znacznie ograniczone zostanie wpadanie do zbiornika nieoczyszczonych ścieków. Gminy Wolbórz, Sulejów i Opoczno pozyskały środki unijne w ramach działania „Gospodarka wodno-ściekowa” Regionalnego Programu Operacyjnego i już rozpoczęły rozbudowę sieci kanalizacji sanitarnej na swoim terenie. W Sulejowie przebudowywana jest także oczyszczalnia ścieków. Dodatkowo Zakład Gospodarki Wodno-Kanalizacyjnej w Tomaszowie Mazowieckim oraz Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Opocznie ubiegają się o fundusze w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Realizowane przez samorządy inwestycje kanalizacyjne znajdą się nadzorowanym przez ministra środowiska Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych. Dzięki temu gminy będą mogły m.in. priorytetowo ubiegać się o środki Unii Europejskiej, Narodowego Funduszu oraz wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, a także Ekofunduszu.
Swój wkład w poprawę jakości wód zbiornika będzie miał także Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie - zarządca zbiornika. Podjął on współpracę z Europejskim Regionalnym Centrum Ekohydrologii PAN pod auspicjami UNESCO w Łodzi. W jej wyniku powstał program „Ekotony dla redukcji zanieczyszczeń obszarowych - EKOROB”, którego podstawowym celem jest ograniczenie spływu zanieczyszczeń do zalewu oraz kształtowanie bioróżnorodności. W ramach programu na granicy wody i lądu powstaną roślinne strefy buforowe, które ograniczą spływ powierzchniowych zanieczyszczeń pochodzenia rolniczego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską będzie realizowany przez pięć lat.
Zarządca zbiornika planuje także pogłębić koryto Pilicy w miejscu jej ujścia do zbiornika i jednocześnie oczyścić zanieczyszczone warstwy denne. Dzięki temu poprawiony zostanie przepływ wód. Prawdopodobnie równocześnie usunięte zostaną zanieczyszczone związkami azotu i fosforu namuły i osady z czaszy zbiornika. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej chce pozyskać na ten cel środki z NFOŚiGW.
Dla poprawy stanu wód Zalewu Sulejowskiego konieczne będzie podjęcie również działań uzupełniających. Jednym z nich powinno być ograniczenie zużycia nawozów sztucznych na pobliskich terenach rolnych. Prawdopodobnie konieczne będzie również zwiększenie krotności wymian wody w zbiorniku, wybudowanie na jego obrzeżach strefy ekotonowej, izolacja części zbiornika i usuwanie zakwitu oraz wykonanie rowów opaskowych. Być może w celu usunięcia z wody fosforu konieczne będzie zastosowanie koagulantów, które spowodują jego wytrącenie.