tygodnik opoczyński
Baza firm
 
Opoczno

 Tajemnice ukryte w nazwach cz. CXII

 
Chełsty to miejscowość w gminie Żarnów, położona 25 km od Opoczna?

Według językoznawczyni Marii Kamińskiej, nazwa Chełsty pochodzi od człowieka nazywanego "Chełst", przy czym co mogła ta nazwa oznaczać nie wiemy. Pierwsza wzmianka na temat tej wioski pochodzi z 1437 roku i wtedy nazywano ją de Chelst. W 1470 roku pojawiła się forma Chelsthy a w 1577 roku określano ją Chelsti. W 1880 roku osiągnęła obowiązującą do dziś postać Chełsty.
Według Jana Dekowskiego, autora książki "Opoczno i okolice", w 1460 roku Chełsty, wraz z Ruszenicami i Myśliborzem, należały do Jana Kobilskiego. Jak wskazują spisy urzędowe z lat 1775 i 1789, Chełsty stanowiły wtedy własność podpułkownika wojsk koronnych, kalwina Marcina Dołęgi. W skład jego włości wchodziły również: Adamów, Marcinków, Machory, Młynek, Myślibórz, Sulborowice i Wesoła. Dziedzic tego rozległego majątku zajmował się głównie produkcją surówki wielkopiecowej. Posiadał sześć dymów fabrycznych w Młynku i cztery w Machorach. Okolice te obfitowały również w złoża rudy żelaznej i glinki ogniotrwałej.
Kolejnymi właścicielami tych dóbr w latach 30. XIX wieku była znana warszawska rodzina przemysłowców, Fraenklów.
9 maja 1944 roku hitlerowcy spacyfikowali wieś. Wówczas w Chełstach miała swoją siedzibę Komenda Rejonu M?I, która koordynowała pracę konspiracyjną i walkę zbrojną z okupantem w gminach: Niewierszyn, Radonia, Topolice i Machory. W Chełstach mieszkał komendant kpt. Stefan Szlązak, ps. "Malwa", powszechnie szanowany przedwojenny oficer i nauczyciel szkół powszechnych. "Malwa" miał opinię znakomitego organizatora, najlepszego w Obwodzie AK Opoczno i Okręgu AK "Barka" Łódź. Ktoś doniósł, że w Chełstach mieszkało wtedy wielu mieszkańców, niejednokrotnie należących do AK i nienawidzących okupantów. Naziści zdecydowali przeprowadzić bezwzględną pacyfikację wsi i uwięzić wszystkich tych, wobec których były podejrzenia, że sprzyjają partyzantom. Przede wszystkim chcieli pojmać i uwięzić miejscowego komendanta Jana Nowakowskiego "Upiora". Żandarmi otoczyli wieś i rozpoczęli aresztowania. Hitlerowcy wysłali również oddziały pacyfikacyjne do Kamieńca, Marcinkowa, Tomaszowa i Siedlowa. Aresztowano bardzo wiele osób i wywieziono do więzień gestapo. Jan Nowakowski "Upiór" uciekł niemieckim żandarmom. Zdarzenia z maja 1944 roku to nie jedyne przypadki bestialstwa Niemców w czasie okupacji w tym regionie. Mniejszych pacyfikacji i związanych z nimi aresztowań, było bardzo wiele.
Dziś w Chełstach znajduje się kopalnia odkrywkowa. Odbywa się tam wydobycie bardzo wartościowego surowca, niezbędnego do produkcji płytek ceramicznych. W pobliżu miejscowości przepływa rzeka Drzewiczka.


Nal   

Artykuł ukazał się w wydaniu nr 4 (915) z dnia 30 Stycznia 2015r.
W dziale Opoczno dostępne są również artykuły:

Pokaż pełny spis treści
 
Kontakt z TOP
Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Biuro ogłoszeń
oglotop@pajpress.pl

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Dział reklamy
tel: 44 754 41 51

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Redakcja
tel: 44 754 21 21
top@pajpress.pl
Artykuły
Informator
Warto wiedzieć
Twój TOP
TIT - rejestracja konta Bądź na bieżąco.
Zarejestruj konto »