Dobrnęliśmy do setnego artykułu z serii traktującej o etymologii nazw miejscowych. Tym razem piszemy o Stawowicach, Stawowicach?Kolonii i Stawowiczkach
Stawowice, Stawowice?Kolonia i Stawowiczki są oddalone od Opoczna kolejno o: 17,5, 16 i 14 km. Niegdyś należały do gminy Topolice i parafii Żarnów. Z danych historycznych wynika, że figurowały jako Stawowice Większe i Stawowice Mniejsze.
Pierwsza wzmianka na temat Stawowic pochodzi z 1398 roku i wówczas nazwa tej miejscowości brzmiała Stawowski. W 1412 roku ewoluowała do Stawowicze, a w 1508 zaczęto rozróżniać Stawowice od Stawowiczek poprzez określenia: Stawowycze Maior i Stawowycze Minor, czyli Stawowice Większe i Stawowice Mniejsze.
Z czasem pierwszą z omawianych miejscowości zwano po prostu Sthawowycze, zaś Stawowiczki określano z użyciem łacińskiego członu "parva", oznaczającego "małe". W 1520 roku w nazwach powróciły przymiotniki maior i minor. Wraz z upływem lat, w sąsiedztwie tych miejscowości wyodrębniła się wieś Stawowice?Kolonia.
Wszystkie z wymienionych wyżej nazw miejscowych należą do grupy etnicznych. Pierwotnie oznaczały ludzi osiadłych w danym miejscu, a nie samą osadę. Osoby zamieszkujące daną miejscowość były zazwyczaj nazywane od: naturalnych cech miejsca, wspólnego przezwiska lub nazwy rodowej czy też plemiennej przynależności, np. Mogilany ? mogilanie czy Gnat ? gnaty. W ten sam sposób została utworzona nazwa Stawowice i Stawowiczki. Pierwsza z nich odnosi się do pierwotnego znaczenia ? ludzie mieszkający za stawami. Druga zaś poza byciem nazwą etniczną, klasyfikuje się również do kategorii zdrobniałych.
Trzecia z omawianych dziś nazw składa się z dwóch elementów. Poza wyrazem Stawowice, w jej skład wchodzi pospolity w naszym regionie człon Kolonia, który wywodzi się z języka łacińskiego i oznacza osadę rolniczą. Miejscowości, które mają w nazwie ten element, samodzielnie zaistniały dopiero w okresie międzywojennym. Utworzenie tych wsi miało zapewne ścisły związek z osadnictwem ludności w pewnym oddaleniu od istniejących już miejscowości, tworzących tak zwane zabudowania kolonijne. W miarę zachodzących zmian w zabudowie i liczebności mieszkańców tych Kolonii, nadano im odrębny obręb geodezyjny.
Według danych historycznych i demograficznych, Stawowice stanowiły dawniej własność możnej rodziny Odrowążów. W 1827 roku wieś liczyła 25 domów i 174 mieszkańców, a w 1881 roku 22 zabudowania mieszkalne i 153 zameldowanych w nich ludzi. Rozległość terytorialna miejscowości wynosiła wtedy 222 morgi, a folwarku 683 morgi. Wieś Stawowiczki znana była już w XV wieku. W 1827 roku Stawowiczki obejmowały 11 domów, a w 1881 roku o jedno zabudowanie mieszkalne więcej, w których zameldowanych było 85 ludzi.
|