W bardzo wielu przypadkach mamy do czynienia z kierowaniem innymi ludźmi. Najoczywistszym przykładem jest zadanie, w którym kierownik lub menedżer kieruje pracą grupy ludzi. W dość podobnej sytuacji jest np. nauczyciel w klasie lub na wycieczce, rodzic czy lider nieformalnej grupy przyjaciół, którzy wspólnie pływają na jachcie albo jadą na wakacje jednym samochodem
Istnieją oczywiście bardziej i mniej skuteczne sposoby kierowania ludźmi. Samo kierowanie jest zadaniem trudnym: jego styl powinien się zmieniać w zależności od zadania, które ma wykonać grupa. Ponadto łatwo tu o powstawanie wszelkiego rodzaju konfliktów, narastanie niezadowolenia i wrogości. Prowadzone badania pokazują, że większość przełożonych odczuwa, że stosunki z podwładnymi dają im niewiele poczucia satysfakcji i zadowolenia oraz są raczej wrogie niż przyjazne.
Jednak przełożony może być także dla podwładnych ważnym źródłem zadowolenia z pracy i zdrowia psychicznego, pod warunkiem, że umie wykorzystać umiejętności kierownicze i odpowiednie techniki.
Przyjrzyjmy się, jakich błędów powinni szczególnie unikać kierownicy, aby nie doprowadzić do nadmiernej absencji w pracy, ogólnego braku zadowolenia i braku współpracy między członkami grupy.
Najczęstszym błędem osób kierujących jest nadmierne poleganie na formalnej władzy i przekonanie, że sama rola społeczna, którą pełnią powinna wywoływać u podwładnych skłonność do ulegania i dobrego wykonania zadań. Ten błąd często popełniają także nauczyciele czy rodzice, oburzeni tym, że dzieci ich nie słuchają. A przecież posiadanie władzy powinno rzekomo z definicji zapewniać posłuszeństwo.
Popełnianie tego błędu pociąga drugi z kolei ? nadmierną autorytatywność: wywieranie silniej presji i przymusu oraz nietolerowanie oznak sprzeciwu.
Badania pokazują, że kierownicy, którzy mają bardziej demokratyczny, niż autokratyczny, styl rządzenia potrafią także osiągać lepsze wyniki ? są bardziej efektywni.
Co to jest demokratyczny styl kierowania?
Polega on nie tyle na wydawaniu poleceń, ale na motywowaniu ludzi poprzez wyjaśnianie i stosowanie perswazji. Kierownik demokratyczny włącza podwładnych do podejmowania decyzji, które ich dotyczą (powinny oczywiście istnieć ograniczenia zakresu takich decyzji) oraz stosuje techniki grupowej dyskusji w ich podejmowaniu.
Choć autorytarne przywództwo nie jest najskuteczniejszym sposobem kierowania to przywódca może popełnić błąd zupełnie innego rodzaju ? całkowity brak autorytaryzmu. Niekiedy liderzy zawodzą, ponieważ kierują za słabo lub w ogóle. Dzieje się tak z różnych powodów: czasem dlatego, że są przekonani, iż w pracy najważniejsze jest zadowolenie pracowników, a czasem dlatego, że boją się wywierać na nich wpływ. Kierownik może np. pozwalać na nadmierne spoufalenie się z podwładnymi. Jest to modelowa sytuacja, w której następuje tak zwane pomieszanie ról. Podwładni nie wiedzą właściwie, czy lider jest kumplem czy osobą posiadającą władzę i kierującą. W takich warunkach łatwo dochodzi do wzbudzenia różnych negatywnych emocji (u osób na wszystkich szczeblach hierarchii) i w konsekwencji do znacznego obniżenia wydajności albo satysfakcji z pracy.
W dodatku taka strategia kierowania powoduje najczęściej, że inni członkowie grupy próbują przejąć funkcje kierownicze, co prowadzi do niepotrzebnych konfliktów. |