Oszustwa umysłu

W pewnym badaniu mierzono czas, po jakim sprinter podrywa się do biegu po wystrzale startowym. Okazało się, że ruch mięśni następuje po upływie ok. 0,1 sekundy.
Wiemy jednak, że 0,1 sekundy to jest o wiele za mało, abyśmy mogli świadomie podjąć decyzję o wykonaniu jakiegokolwiek ruchu, nawet mrugnięcia powiekami! Uświadomienie sobie, że działa na nas jakiś bodziec wymaga przeważnie około 0,5 sekundy. To znaczy, że sprinter podrywa się do biegu zanim jeszcze świadomie usłyszy huk startera!
Wszyscy sprinterzy twierdzą jednak, że najpierw słyszą wystrzał, a potem startują. Jest to niemożliwe, biegacze na pewno świadomie nie słyszą strzału, choć tak im się wydaje!
Oto jedna ze sztuczek?iluzji, którą karmi nas nasz umysł. Gdy odgłos wystrzału dociera do uszu sprintera, ciało odruchowo wykonuje ruch, dopiero po chwili, już w biegu, sprinter uświadamia sobie, że usłyszał dźwięk. Umysł jednak ?koryguje? kolejność zdarzeń i sportowcowi wydaje się, że najpierw słyszy sygnał a potem wystartował.
Podobnie jest z dotknięciem gorącego żelazka ? nasza ręka odskoczy zanim poczujemy ból. Wydaje się nam jednak, że cofamy rękę pod wpływem bólu.

Lubię to, co robię
Umysł oszukuje nas też na temat tego, co lubimy. W pewnym eksperymencie pytano ludzi czy chcą przysłuchiwać się dyskusji grupowej z ciekawymi osobami. Tych, którzy tego chcieli następnie poddawano różnego rodzaju testom, ?aby sprawdzić czy się nadają?. Mieli wykonywać trudne zadania, odpowiadać na żenujące pytania, znosić ból, wykonywać trudne prace lub w inny sposób poświęcać się i wysilać.
Okazało się, że im więcej przeszkód ktoś musiał pokonać, tym bardziej podobała mu się dyskusja grupy, do której się dostał. Jest to dodatkowo dziwne, dlatego, że każdy niezaangażowany i obiektywny obserwator, który nie musiał podejmować żadnego wysiłku aby słuchać, o czym rozmawia grupa, twierdził, że dyskusja jest nudna, jałowa lub wręcz głupia. I była to była trafna ocena, bo w rzeczywistości grupa składała się z podstawionych aktorów, którzy odgrywać mieli nudny scenariusz rozmowy.
To powszechna ludzka właściwość: im więcej dobrowolnego wysiłku, pracy, poświęcenia włożymy w osiągnięcie jakiegoś celu (np. zdobycie czyjejś miłości, dostanie się do jakiejś firmy czy szkoły?), tym wyżej sobie to cenimy.
Właśnie dlatego psycholodzy mówią: jeśli chcesz aby ktoś cię polubił, to spraw aby ci coś dał lub się dla ciebie jakoś poświęcił. Wtedy na pewno zacznie cię w dodatku lubić.

Widzę to, co znam
Najwięcej iluzji umysł produkuje w trakcie spostrzegania. Mózg może zmienić obiektywną jasność obiektów, ich wielkość, barwę i ruch, jeśli jest to konieczne. Na przykład gdy założymy okulary o żółtych szkłach, pomidor na który patrzymy nadal, wydawać się nam będzie czerwony, może jedynie nieco ciemniejszy, mimo, że światło jakie dociera do oka wcale nie jest już czerwone. Ponieważ jednak wszystkie przedmioty zmieniły barwę w takim samym stopniu, umysł pozostawia relacje między nimi nie zmienione i widzimy czerwone pomidory.
Iluzji tworzonych przez umysł jest o wiele więcej ale, o dziwo, większość z nich pozwala nam lepiej funkcjonować!