O adaptacji dzieci

Niezmiennie od wielu lat uwagę psychologów, pedagogów, socjologów oraz przedstawicieli innych dyscyplin naukowych przyciągają zdolności i możliwości przystosowawcze człowieka. Pedagodzy i psycholodzy zwracają uwagę na procesy przystosowawcze małych dzieci do instytucji edukacyjnych. W ostatnich latach podkreśla się występujący często problem niezaradności wychowawczej rodziny i obniżenia możliwości adaptacyjnych dzieci. Wyłoniła się więc potrzeba uważniejszego traktowania zjawiska adaptacji dzieci, a w szczególności dzieci do przedszkola. Odczuwany był nawet niedobór badań nad tą problematyką.
Jako przykład literatury na ten temat należy wymienić pracę Jadwigi Lubowieckiej: Przystosowanie psychospołeczne dziecka do przedszkola. Warszawa: WSiP. 2000 nr inw. 29262. W I części pracy autorka podkreśla, że pomyślne wyniki w kierowaniu rozwojem dziecka przedszkole jest w stanie zapewnić, gdy współdziała z rodziną. Moment przekraczania progu przedszkola przez 3–latka należy do szczególnie trudnych w jego życiu, dlatego wspieranie przez rodzinę jest bardzo ważne.
W II części prezentuje wyniki badań w dotyczących przystosowania się dziecka 3–letniego do przedszkola oczywiście z pomocą rodziny. Autorka ukazuje proces adaptacji dziecka a wpływ środowiska rodzinnego, uwzględniając szereg czynników takich jak: warunki socjalne rodzin badanych dzieci, liczba dzieci w rodzinie, wykształcenie matek, rodziny wielopokoleniowe, rodziny niepełne itd.
W rozdziale 7. autorka przedstawiła program wstępnej adaptacji dziecka, którego celem ma być zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa w przedszkolu. Ponadto ma on sprzyjać rozładowaniu negatywnych doznań dziecka wywołanych rozstaniem z rodziną. Włączenie najbliższych w poznawanie nowego środowiska ułatwia nawiązanie kontaktu z nauczycielem, rówieśnikami, poznanie otoczenia materialnego, a tym samym rozwija aktywność poznawczą i społeczną dziecka.
Książka jest adresowana do nauczycieli przedszkoli i rodziców małych dzieci. Może okazać bardzo przydatna studentom pedagogiki.
Trudności, z jakimi mogą borykać się dzieci w wieku 3–7 lat są tematem książki Moniki Białej: Przedszkolaki. Co każdy rodzic i nauczyciel wiedzieć powinien. Warszawa: „Fraszka edukacyjna”, 2008 nr inw. 29826. Większość zaburzeń opisanych w tej pozycji dotyczy niewielkiego procenta dzieci. Warto jednak, jak sugeruje autorka przekazać rodzicom podstawową wiedzę na temat różnych dziecięcych problemów rozwojowych. Autorka omawia poszczególne problemy związane z rozwojem i funkcjonowaniem dziecka, tj. nadpobudliwość psychoruchowa, lęki, depresje, zjawisko dysleksji, dyskalkulii, zaburzenia mowy itd. Udziela też wskazówek, jak pomoc dziecku w przezwyciężeniu tych trudności. Czasami, jeśli problemy nie mijają, przeciągają się w czasie, nie skutkują zastosowane środki zaradcze warto się skonsultować ze specjalistą. Pozycję uzupełnia obszerna bibliografia, która pozwoli rodzicom i nauczycielom pogłębić wiedzę na temat tych problemów.