Maturzystom - dla pokrzepienia ducha

Poniższe opracowanie po raz pierwszy opublikowane zostało w połowie lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku w tygodniku ?Po prostu?, wydawanym przez Zarząd Główny Związku Młodzieży Polskiej dla studentów i młodej inteligencji. Naszym ? potwierdzonym przez osobiste doświadczenia ? zdaniem, mimo upływu ponad półwiecza i wielokrotnych zmian regulaminów matur, zawarte w nim definicje i przykłady nic nie straciły na swojej aktualności, zwłaszcza podczas egzaminów ustnych. Dlatego przypominamy je i rekomendujemy wszystkim, którzy w maju przystępują do egzaminów maturalnych.

Zarys egzaminologii ogólnej

Część I
Przedmiot egzaminologii

Egzaminologia, z greckiego: ?egzema? i ?logos?), jak sama nazwa wskazuje, jest nauką o egzaminach. Co to jest egzamin? Pytanie to łatwo postawić, ale wcale niełatwo na nie odpowiedzieć. Istnieje wprawdzie klasyczna definicja egzaminu, ale posiada ona rozlicznych przeciwników. Definicja ta brzmi: ?Egzamin jest to akt psychiczny poznawczo?określający, do którego spełnienia konieczne są dwie osoby działające: a) czynna, zwana egzaminatorem i b) bierna, zwana egzaminowaną lub zdającą?. Powyższe sformułowanie nie precyzuje adekwatnie istoty samego aktu. Problem ten był rozpatrywany przez liczne szkoły. Poniżej podajemy niektóre definicje w historycznej kolejności:
1. Szkoła prehisteryków: Zwyczaj egzaminowania ? tkwiący korzeniami w starożytnym Babilonie ? jest kontynuacją kultu Molocha, któremu składano całopalne ofiary z niewinnych dzieci.
2. Szkoła neospazmatyków: Egzamin jest przetransformowaną pozostałością praktyk inkwizycyjnych, a w szczególności ?próby wody?. (Tłumaczy to pochodzenie terminu ?oblanie egzaminu?).
3. Szkoła postfreudystów: Akt egzaminacyjny jest ostrą formą zboczenia sadystycznego, usankcjonowanego niestety przez prawo.
Nie trzeba dodawać, że wyznawcy powyższych szkół rekrutują się spośród ?osobników biernych?, czyli ?zdających?. Natomiast przeciwstawna im Grupa Egzaminatorów operuje diametralnie innymi definicjami. (Dla lingwistów zanotujemy, że budowa słowa egzaminator jest oparta na zasadzie podobnej jak w słowie totalizator, prestidigitator itp.). Oto dwie najpoważniejsze definicje powyższej Grupy:
1. Akt egzaminacyjny jest procesem poszlakowym, w którym powinien zapaść wyrok skazujący. Czasami można skorzystać z prawa łaski.
2. Egzamin jest krótkotrwałą symbiozą dwóch organizmów, będących na różnych szczeblach rozwoju. Egzaminatora zalicza się zwykle do gatunku homo sapiens, zdającego zaś do homo ignorantus. Grupa Egzaminatorów zgodnie określa fenomen ?zdania egzaminu? jako ?tryumf nadziei nad doświadczeniem?. Egzaminologia nie zamknęła jeszcze programu badań nad definicją egzaminu, wskutek czego problem ten jest otwarty.

Część II
Akt egzaminacyjny

Akt ten składa się z dwóch części: przygotowania naukowego i aktu właściwego, czyli egzaminu zdawanego.
Przygotowanie naukowe występuje u młodzieży studiującej podobnie jak grypa, czyli epidemicznie. Przyczyną tej epidemii jest wirus sessio egsaminaris. Choroba przebiega w trzech stadiach: Stadium pierwsze ? łagodne. Lekkie podwyższenie ciepłoty ciała, niepokój, poza tym żadnych zmian w zachowaniu osobnika. Stadium drugie ? ostre. Osobnik odczuwa silny niepokój i znacznie większą pobudliwość. Częsty objaw ? depresja. Stadium trzecie ? krytyczne. Gwałtowne zaburzenia układu wegetatywnego. Mania samoprześladowcza. Objawy ? uczenie się nierzadko do 26. godzin na dobę, narkomania coffeinowo?nikotynowa, zaburzenia mowy (tzw. nieczystość słownika). Stan ten trwa aż do aktu właściwego ? egzaminu.
Rozpatrzymy teraz najbardziej charakterystyczny egzamin, tzw. pierwiastkowy, w którym bierze udział jeden egzaminator i jeden zdający (liczba zdających może teoretycznie zmieniać się w zakresie od jedności do plus nieskończoności). Odbywa się on według kilku schematów, z których dwa występują statystycznie najczęściej:
1. Schemat tragedii antycznej, obfitującej w dramatyczny dialog.
2. Schemat, kontynuujący najlepsze tradycje komedii dell?arte, czyli swobodna improwizacja na wątłym szkielecie treściowym.
Następstwem aktu egzaminacyjnego jest tzw. wynik. Egzaminologia zajmuje się tylko badaniem stosunków zachodzących pomiędzy aktem a wynikiem, natomiast wpływ wyniku na zdającego jest przedmiotem badań socjologii egzaminologicznej. Ostatnie badania twierdzą, że wpływ ten nie jest wielki.

Część III
Zakończenie

Tak więc omówiliśmy wyczerpująco materiał stanowiący rzetelny konspekt wiedzy egzaminologicznej. Niech nam wolno będzie w tym miejscu wyrazić naszą wdzięczność wszystkim Autorom i Wykładowcom, których przykład natchnął nas do opracowania powyższego konspektu, przypominającego możliwie wiernie treściowo i formalnie ich wykłady.
Wyszperał: erg

PS Jest jeszcze jedna definicja egzaminu mówiąca, że jest to rozmowa dwóch inteligentnych ludzi. Jeżeli jeden z nich nie jest inteligentny, to drugi bierze swój indeks i wychodzi.