Centralna Komisja Egzaminacyjna po raz pierwszy opublikowała wyniki matur oraz wskaźniki Edukacyjnej Wartości Dodanej szkół ponadgimnazjalnych. Pilotażowe opracowanie pozwoliło porównać efektywność nauczania placówek powiatu opoczyńskiego
Opublikowane dane dotyczą wyników matury przeprowadzonej w 2010 roku w liceach ogólnokształcących i technikach. W opracowaniu analizie poddano wyniki egzaminów z języka polskiego i z matematyki (poziom podstawowy i poziom rozszerzony). W kolejnych latach dane zostaną rozszerzone o inne przedmioty, a opublikowanie wskaźników wieloletnich pozwoli prześledzić, czy nauczanie w danej szkole przynosi coraz lepsze wyniki, czy przeciwnie – jego efektywność spada.
O wskaźnikach EWD pisaliśmy przy okazji egzaminów gimnazjalnych, jednakże jeszcze raz kilka słów przypomnienia. Przy opisie danej szkoły ważne są nie tylko wyniki egzaminów końcowych, które w dużej mierze zależą od tego, jacy uczniowie podjęli naukę, ale niezwykle ważnym jest wskaźnik EWD informujący o efektywności nauczania. Najprościej mówiąc, jeśli wskaźnik EWD jest dodatni, to oznacza, że uczniowie uczęszczający do tej szkoły uzyskali lepsze wyniki od tych, które uzyskaliby w szkole o EWD równym zero (szkole o przeciętnej efektywności nauczania). Natomiast jeśli w danej szkole wskaźnik EWD jest ujemny, to uczniowie uzyskali niższe wyniki od tych, jakie mogliby uzyskać w szkole o EWD równej zero.
Dla każdego ucznia można przyporządkować punkt o współrzędnych (wynik, EWD). Zbiór wszystkich punktów można ograniczyć elipsą, odrzucając punkty najbardziej odległe od środka elipsy i ograniczyć obszar do 95% wyników. Wielkość elipsy zależy od ilości oraz rozrzutu wyników końcowych i EWD. Im większą liczbą pomiarów dysponujemy i im mniej się od siebie różnią te pomiary, tym rozmiary elipsy są mniejsze. Współrzędne środka elipsy informują o średnich wskaźnikach danej szkoły.
Położenie elipsy w układzie współrzędnych obrazującej wynik egzaminacyjny i wskaźnik EWD w stosunku do wyników pozostałych placówek w kraju. Na tej podstawie można wyróżnić kilka różnych grup szkół. Jeśli obrazująca szkołę elipsa znajduje się w punkcie przecięcia obu osi, oznacza to, że mamy do czynienia ze szkołą neutralną, czyli taką, w której odnotowano zarówno średni w skali kraju poziom wyników maturalnych, jak i przeciętną efektywność. Szkoły o wysokich wynikach maturalnych i wysokiej efektywności znajdują się w prawej górnej części wykresu. Szkoły o wysokich wynikach maturalnych i jednocześnie niskiej efektywności nauczania położone są w prawej dolnej części wykresu. W jego lewej części znajdują się szkoły z niższymi od przeciętnych wynikami egzaminu – mogą charakteryzować się zarówno ponadprzeciętną (powyżej poziomej osi), jak i niższą od przeciętnej (poniżej poziomej osi) efektywnością nauczania. Oprócz typów głównych można zaobserwować również typy pośrednie: szkoły o przeciętnych wynikach i niskiej lub wysokiej efektywności oraz szkoły o przeciętnej efektywności (EWD) i jednocześnie niskich lub wysokich wynikach maturalnych. W tych przypadkach elipsy szkół leżą odpowiednio na osi pionowej lub poziomej.
Wskaźniki szkół ponadgimnazjalnych z powiatu opoczyńskiego przedstawiają się następująco.
Język polski
– Samorządowe Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Samorządowych nr 1 w Opocznie
Liczba zdających, których wyniki uwzględniono w analizie: 142. W tym zdających poziom rozszerzony: 32.
– Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Opocznie
Liczba zdających, których wyniki uwzględniono w analizie: 242. W tym zdających poziom rozszerzony: 46.
– Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Drzewicy
Liczba zdających, których wyniki uwzględniono w analizie: 39. W tym zdających poziom rozszerzony: 0.
– Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im. Stanisława Staszica w Opocznie
Liczba zdających, których wyniki uwzględniono w analizie: 73. W tym zdających poziom rozszerzony: 4.
– Prywatne Liceum Ogólnokształcące w Opocznie
Liczba zdających, których wyniki uwzględniono w analizie: 31. W tym zdających poziom rozszerzony: 0.
Współrzędne środka układu współrzędnych narysowanego linią przerywaną oznaczają wskaźniki powiatu. Z powyższego wykresu można odczytać, że średni wynik matury z języka polskiego w liceach ogólnokształcących powiatu opoczyńskiego wynosi 94,4% wyniku krajowego, a EWD – minus 4,5 i jest najniższy spośród powiatów z rejonu piotrkowskiego. W innych powiatach z rejonu współrzędne są następujące: m. Piotrków (97,4; –3,9), bełchatowski (96,5; – 3,4), tomaszowski (98,6; – 0,9) a w całym województwie (100; +0,3). Widać, że powiat opoczyński wypada najgorzej.
Jedyną szkołą, która wykazała się efektywnością nauczania języka polskiego nieco wyższą od przeciętnej, jest Samorządowe Liceum Ogólnokształcące. Również wyniki maturalne w tej szkole są wyższe od średniej krajowej. Pozostałe licea ogólnokształcące w naszym powiecie pod względem języka polskiego odnotowały zarówno niższe od średniej krajowej wyniki matury z tego przedmiotu, jak i niższą od przeciętnej efektywność nauczania. Najbardziej zbliżone do średniej powiatu są współrzędne Liceum Ogólnokształcącego w ZSO. Podobną niż w ZSO efektywność, jednak znacznie niższe wyniki egzaminu odnotowało LO w ZSP w Drzewicy. LO w ZSP nr 1 miało z kolei wyniki zbliżone do tych uzyskanych przez uczniów z Drzewicy, jednak efektywność nauczania jest tu niższa. Najgorzej w tym porównaniu wypada Prywatne LO. W tej placówce maturzyści uzyskali najniższe wyniki z języka polskiego, zaś efektywność nauczania tego przedmiotu jest zbliżona do tej odnotowanej w ZSP nr 1.
Matematyka
– Samorządowe Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Samorządowych nr 1 w Opocznie
Liczba zdających, których wyniki uwzględniono w analizie: 142. W tym zdających poziom rozszerzony: 54.
– Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Opocznie
Liczba zdających, których wyniki uwzględniono w analizie: 242. W tym zdających poziom rozszerzony: 80.
– Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Drzewicy
Liczba zdających, których wyniki uwzględniono w analizie: 39. W tym zdających poziom rozszerzony: 0.
– Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1 im. Stanisława Staszica w Opocznie
Liczba zdających, których wyniki uwzględniono w analizie: 73. W tym zdających poziom rozszerzony: 5.
– Prywatne Liceum Ogólnokształcące w Opocznie
Liczba zdających, których wyniki uwzględniono w analizie: 31. W tym zdających poziom rozszerzony: 1.
Znacznie lepiej opoczyńskie placówki wypadły pod względem wyników z matematyki. Średni wynik powiatu wynosi 100,2%, a EWD minus 0,4. W innych powiatach i województwie wskaźniki te kształtują się następująco: radomszczański (97,9; –0,6), tomaszowski (99,9; +0,3), bełchatowski (100,0; – 0,1), m. Piotrków (101,5; +0,4) a województwo łódzkie (100,3; –0,3).
Najlepsze wskaźniki należą do Samorządowego Liceum Ogólnokształcącego. Wyniki w tej szkole kształtują się na poziomie 108% średniej krajowej a EWD jest na poziomie plus 2,5. LO im. Stefana Żeromskiego ma wyniki wyższe od średniej krajowej, ale efektywność nauczania jest tu nieco niższa od przeciętnej. Z kolei Liceum Ogólnokształcące w Drzewicy, ma wyniki znacznie gorsze od krajowych, ale EWD jest w okolicach zera, czyli nieźle. W pozostałych liceach – w ZSP nr 1 i w ZSPryw. – zarówno wyniki, jak i efektywność nauczania są znacznie niższe od średnich wskaźników.
Porównajmy również wyniki egzaminów i efektywność nauczania w technikach. Ten typ szkoły w naszym powiecie funkcjonuje w ZSP nr 1 oraz w ZSR w Mroczkowie Gościnnym. Co ciekawe, w technikum w ZSP nr 1 wyniki i efektywność nauczania są znacznie wyższe od średnich wyników wszystkich techników w kraju.
Język polski
– Technikum w Zespole Szkół Rolniczych w Mroczkowie Gościnnym
Liczba zdających, których wyniki uwzględniono w analizie: 26. W tym zdających poziom rozszerzony: 0.
– Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im. Stanisława Staszica w Opocznie
Liczba zdających, których wyniki uwzględniono w analizie: 45. W tym zdających poziom rozszerzony: 0.
W przypadku technikum w ZSP nr 1 efektywność nauczania jest na poziomie 5, wyższe od średniej krajowej są również wyniku matury z języka polskiego. Z kolei technikum w ZSR w Mroczkowie Gościnnym odnotowało bardzo niskie zarówno wyniki egzaminów, jak i efektywność nauczania.
Matematyka
Podobnie wygląda porównanie obu placówek pod względem wyników matury z matematyki.
– Technikum w Zespole Szkół Rolniczych w Mroczkowie Gościnnym
Liczba zdających, których wyniki uwzględniono w analizie: 26. W tym zdających poziom rozszerzony: 1.
– Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im. Stanisława Staszica w Opocznie
Liczba zdających, których wyniki uwzględniono w analizie: 45. W tym zdających poziom rozszerzony: 0.
Wskaźniki technikum w ZSP nr 1 pod względem wyników z matematyki są jeszcze lepsze. Zarówno efektywność nauczania, jak i wyniki egzaminu są wyższe od średnich krajowych.
Z kolei technikum w Mroczkowie Gościnnym odnotowało wskaźniki znacznie niższe od przeciętnych.
Komentarze dyrektorów szkół do zaprezentowanych wyników publikujemy na stronie sąsiedniej.
* * *
O komentarze do analizy poprosiliśmy dyrektorów szkół ponadgimnazjalnych kończących się maturą z naszego powiatu. Oto one.
Małgorzata Mróz–Duda, dyrektorka ZSO im. Stefana Żeromskiego:
– Na pozycję szkoły składają się dwa komponenty: poziom umiejętności uczniów na wejściu do szkoły oraz średni wynik egzaminu maturalnego na poziomie podstawowym i rozszerzonym łącznie.
Wynik EWD z języka polskiego i matematyki nie zadowala ani mnie, ani żadnego z uczących tych przedmiotów nauczycieli, mimo zdawania sobie sprawy z faktu, że liczba absolwentów przystępujących w naszej szkole do egzaminu maturalnego jest jedną z największych w województwie i największa w powiecie. W ubiegłym roku szkolnym to 242 oraz dodatkowo 46, którzy zdawali poziom rozszerzony z języka polskiego i 80 – z matematyki. To łącznie ponad 300 egzaminów, z których obliczana jest średnia. Prawdopodobieństwo wyższej średniej jest tym większe, im mniejsza liczba absolwentów przystępuje do egzaminu. W tym miejscu przypomina mi się reklama telewizyjna, w której padają znamienne słowa: „Statystyczny Polak ma ćwierć kota i pół psa”.
W „Żeromskim” edukacja nie jest nastawiona na średni wynik, ale na indywidualne potrzeby uczniów, stąd bardzo wysokie ich osiągnięcia. Tylko w tym roku dwóch uczniów zakwalifikowało się do etapu centralnego dwóch olimpiad przedmiotowych, a na wyniki kolejnej oczekujemy. Jak w każdej szkole wśród wyników egzaminów maturalnych są słabe, ale zdecydowanie więcej jest takich, które umożliwiły kontynuowanie nauki na najlepszych kierunkach i uczelniach. Tylko z „Żeromskiego” na studia medyczne dostało się w ostatnich dwóch latach ponad 20 osób: akademie wojskowe – 10 osób, w Szkole Głównej Handlowej, prestiżowej uczelni wyższej, studiuje 5 ubiegłorocznych absolwentów itp. Od 5 lat monitorujemy losy absolwentów i naprawdę możemy być z nich dumni. Dlatego do statystyk podchodzimy z małą rezerwą, choć oczywiście także z pokorą. Teraz wiemy, że w kolejnym roku szkolnym musimy wdrożyć nowe rozwiązania, które pokażą faktyczne efekty naszej pracy.
Zbigniew Sobolewski, dyrektor Samorządowego Liceum Ogólnokształcącego:
Bardzo dobrze się stało, że otrzymaliśmy informację na temat zarówno wyników, jak i wskaźników efektywności nauczania. Niepokojącym jest niski wskaźnik efektywności z języka polskiego. Gdzie leżą przyczyny, trudno powiedzieć, ale na pewno należy nad tym popracować. Widać, że problem zaczyna się już w gimnazjum, bo jak pamiętam, efektywność nauczania języka polskiego w powiecie opoczyńskim wynosiła w okolicach – 2. Opublikowane wyniki pozwalają na porównanie szkół pod kątem wyników i efektywności nauczania. Pozwoliłem sobie porównać naszą szkołę z najwyżej stojącym w rankingach I Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika w Łodzi. Oczywiście wyniki tamtego liceum są wyższe od naszych mniej więcej o 10% i nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ może 3% kandydatów do opoczyńskich szkół dostałoby się do tego liceum. Ale analizując efektywność nauczania, to z języka polskiego jest w tamtej szkole wyższa mniej więcej o 2 punkty, z matematyki jednak jest niższa. Czyli nie mamy się czego wstydzić.
Monika Machula, dyrektorka Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Drzewicy
Wielkość pola elipsy reprezentującej szkołę wskazuje na duże zróżnicowanie uczniów, z którymi pracujemy. Nie osiągamy najwyższych wyników, ale potrafimy uzyskać niemal pełną zdawalność na maturze.
Bogdan Bednarczyk, dyrektor Zespołu Szkół Rolniczych w Mroczkowie Gościnnym:
Wskaźnik EWD to porównanie wyników nauczania ze sprawdzianów szkoły niższego szczebla ze szkołą wyższego szczebla. Dlatego też mówienie o efektywności kształcenia nie mając podstawowych danych o szkole i segregacja szkół na tej podstawie jest niesprawiedliwa. Praca nauczyciela jest bardzo ważna, ale ważne jest to, jakich szkoła przyjęła uczniów na starcie. Należy pamiętać, że edukacja obejmuje wszystkie dzieci, bez względu na ich poziom wiedzy i dla każdego ucznia musi się znaleźć miejsce w szkole. Wyniki egzaminu nie pokazują całej prawdy o pracy szkoły.
Marek Zieliński, dyrektor Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1:
Na podstawie danych z 2010 roku można stwierdzić, iż średni wynik z egzaminu maturalnego z języka polskiego w Liceum Ogólnokształcącym zaniżyły klasy o profilu matematyczno–informatycznym i biologiczno–chemicznym. Uczęszczający do nich uczniowie wybierali uczelnie, które w trakcie rekrutacji nie uwzględniały wyników z języka polskiego. W związku z tym wychodzili oni z założenia, że znacznie więcej czasu należy poświęcić na przygotowanie się do egzaminów z punktowanych na uczelniach przedmiotów, a język polski wystarczy zdać na poziomie minimum. Wynik z egzaminu maturalnego z matematyki kształtuje się nieco poniżej przeciętnej. Edukacyjna wartość dodana jest bliska 0.
Można więc stwierdzić, że wynik egzaminu i EWD przyjmuje wartość niezbyt odległą od średniej. Zatem szkoła zalicza się do placówek, które w skali kraju osiągają statystycznie wynik przeciętny.
Dariusz Kosno, dyrektor LO w Zespole Szkół Prywatnych:
W naszej szkole prowadzimy oddziały mistrzostwa sportowego. Niełatwo jest pogodzić obowiązki wynikające ze szkolenia sportowego z realizacją podstawy programowej. W związku z tym wyniki przeprowadzonych u nas egzaminów maturalnych nie są najlepsze. Nie mniej jednak cieszymy się, że duży odsetek absolwentów zdaje maturę. |