Kapryśny Tadeusz

Imię to powszechnie uznawane jest za typowo polskie, bowiem poza granicami naszego kraju spotyka się je niezwykle rzadko. Nie jest to jednak rodzime imię. Trafiło do nas wraz z biblijną postacią świętego Judy Tadeusza, apostoła. Pochodzenie imienia nie jest jednoznaczne. Może wywodzić się z języka aramejskiego, w którym wyraz thad?daj oznaczał człowieka o szerokiej piersi; mogło jednak powstać z hebrajskiego taddai, co znaczyło śmiały, mądry, odważny, ale również sprytny, przebiegły. Stąd wziął się grecki Thaddaios, a następnie łaciński Thaddaeus. Wprost z łaciny w niezmienionej formie imię trafiło do języka polskiego.
Święty Juda Tadeusz, jeden z dwunastu apostołów, trzeci w kolejności biskup Jerozolimy, właściwie miał na imię Juda. Dodatkowo nazywany był Tadeuszem dla odróżnienia od niechlubnej pamięci Judy Iszkariota ? Judasza (dawniej często zdarzało się, że Tadeusze podpisywali się właśnie: Juda). Juda Tadeusz wymieniany jest w ewangelicznych spisach apostołów, a także w opisie Ostatniej Wieczerzy (J 14, 22). Był spokrewniony z Chrystusem i dlatego nazywano go bratem Pańskim (Mt 13, 55; Łk 6, 16). Tradycja podaje, że po Zmartwychwstaniu Chrystusa wspólnie ze świętym Szymonem apostołował w Persji i Mezopotamii oraz wśród ludów basenu Morza Śródziemnego, gdzie poniósł śmierć męczeńską. Kościół katolicki wspomina go 28 października jako patrona od spraw beznadziejnych.
Niechaj i sama nagła śmierć cię goni,
Święty Tadeusz i od niej uchroni
? tak śpiewali w XVIII wieku żebracy na Litwie, gdzie imię Tadeusz było bardzo popularne ze względu na powszechny kult św. Judy Tadeusza. Natomiast w Koronie do końca XVIII wieku imię to prawie nie było spotykane. Stało się bardzo popularne dopiero w okresie rozbiorowym, na co decydujący wpływ mieli żyjący w tym czasie sławni imiennicy: słynny poseł Tadeusz Rejtan (1746?80), bohater narodowy generał Tadeusz Kościuszko (1746?1817) oraz działacz oświatowy i historyk Tadeusz Czacki (1765?1816). Profesor Karol Estreicher (1827?1908), historyk literatury i publicysta, tak uzasadniał żartobliwym czterowierszem imię nadane synowi, późniejszemu profesorowi chemii na Uniwersytecie Jagiellońskim:
Tadeuszem zwać go muszę ?
Rzekłem żonie ? zgódź się duszko,
Bo trzej byli Tadeusze:
Rejtan, Czacki i Kościuszko.
Oczywiście dodać należy do nich czwartego Tadeusza, który miał wyjątkowy wpływ na spopularyzowanie imienia w XIX wieku ? Młodzieńca, który nosił Kościuszkowskie miano
Na pamiątkę, że w czasie wojny się urodził (I, 169?170)
czyli Tadeusza Soplicę, tytułowego bohatera epopei Adama Mickiewicza "Pan Tadeusz".
Nie sposób wymienić wszystkich najznaczniejszych polskich Tadeuszów. Zapisali się na trwałe w dziejach każdej z dziedzin życia politycznego, społecznego i gospodarczego naszego kraju. Popularność imienia utrzymywała się aż do połowy XX wieku. Ludwik Jerzy Kern pisał wtedy:
Na funkcji
Albo na etacie
Wszędzie dziś Tadeuszy macie.
Więc udowadniać Wam nie muszę,
Że są potrzebni Tadeusze.
Wieszcz Adam,
Poetycka dusza.
Cóż by uczynił bez Tadeusza?
Pytam, głos mając pełen drżenia:
Co by napisał? "Pana Henia"? (?)
Współcześni Tadeusze kryją w sobie dwie osobowości. Jedna prostolinijna, rozsądna, a druga podstępna, gotowa do niespodziewanego ataku. Zamknięci w sobie, małomówni, wrażliwi, potrafią być bardzo mściwi. Z pewnym wyrachowaniem demonstrują też swoje "humory". Z łatwością bowiem mogliby je opanować, gdyby tylko chcieli.
Nierówni w działaniu. Po okresach bierności mają wzloty i wtedy nie cofają się przed niczym. Bardzo ważny jest dla nich wybór zawodu. Nietrafny ? może zakłócić całą osobowość, spowodować nawet zaburzenia emocjonalne. Swoje decyzje bardziej opierają na logice i rozumie, niż na intuicji. Ich inteligencja jest niezwykle analityczna ? to właśnie oni celują w "dzieleniu włosa na czworo". Najczęściej spotyka się ich w takich zawodach jak muzyk, śpiewak, aktor, naukowiec, literat i dziennikarz. A przy tym są doskonałymi gawędziarzami i doskonałymi działaczami społecznymi.
W dziedzinie uczuciowości są pełni niewiadomych. Nigdy nie wiadomo, co zrobią za chwilę. Są bardzo zaborczy, mają obsesję zdrady i niewierności a ich seksualizm ma złożony charakter. Lubią się bawić, dobrze zjeść, chętnie przebywają w licznym gronie, ale są kapryśni w stosunkach towarzyskich. Nieraz lekkomyślni, miewają szeroki gest, w swoim postępowaniu często stawiają wszystko na jedną kartę. A zdarza się i tak, że najpierw działają, a później myślą. Przy tym nigdy nie wiadomo, kiedy ich działanie przerodzi się w agresję.
Reasumując: chociaż jawią się jako ludzie pozbawieni skrupułów, w istocie są wrażliwi i wiele potrafią poświęcić w słusznej sprawie, zwłaszcza dla dobra rodziny.

Znani imiennicy
Tadeusz Chyła ? piosenkarz
Tadeusz Drozda ? satyryk
Tadeusz Gocłowski ? arcybiskup senior gdański
Tadeusz Isakowicz?Zaleski ? duchowny, działacz społeczny
Tadeusz Iwiński ? polityk, poliglota
Tadeusz Konwicki ? pisarz i reżyser filmowy
Tadeusz Mazowiecki ? polityk
Tadeusz Mytnik ? kolarz szosowy, srebro Montreal ?76
Tadeusz Nalepa ? piosenkarz, gitarzysta, kompozytor
Tadeusz Pieronek ? biskup, przewodniczący pomocniczego trybunału ds. beatyfikacji Jana Pawła II
Tadeusz Edward Ross ? aktor, satyryk
Tadeusz Różewicz ? poeta, dramaturg
Tadeusz Rutkowski ? ciężarowiec, brąz Montreal ?76 i Moskwa ?80
Tadeusz Rydzyk ? redemptorysta, przedsiębiorca medialny
Tadeusz Sznuk ? dziennikarz
Tadeusz Walasek ? bokser, srebro Rzym ?60, brąz Tokio ?64
Tadeusz Wojciechowski ? wójt
Tadeusz Woźniak ? piosenkarz, gitarzysta, kompozytor
Tadeusz Woźniakowski ? piosenkarz
Dnie imienin: 26 marca, 28 października i 29 grudnia.
Zebrał: Jerg