Jedz - dopóki są!

Nie bez powodu sezon letni nazywany jest ogórkowym. I nie chodzi tu tylko o fakt, że prawie nic się w tym czasie nie dzieje, bo prawie wszyscy leniuchują. Chodzi też o to, że ogórki są tanie, dostępne i ? co najważniejsze ? świeże. Można je jeść prosto z krzaka, nawet bez odrobiny soli. Można przygotować pyszną mizerię lub pomoczyć je przez kilka dni, by mieć ogórki małosolne (ach, ten zapach). Można je też kisić lub marynować a poza tym przygotowywać na setki innych sposobów.
Ale co tak naprawdę wiemy o ogórkach? Jest to warzywo dyniowate, uprawiane już od 5 tysięcy lat, pochodzące prawdopodobnie z Indii. Znane i stosowane były w starożytnym Egipcie, ok. 2 tys. lat przed naszą erą. Do ludów słowiańskich ogórki dotarły z Bizancjum. W Polsce ich uprawa upowszechniła się dopiero w XVI wieku.
Ogórek nie ma specjalnie wielkich wartości odżywczych, lecz bezwzględnie ma smakowe i poprawiające trawienie. Owoce ogórka zawierają niewielkie ilości witamin i składników mineralnych. W 100 gramach ogórka znajdziemy: 0,4 g błonnika, 0,6 g białka, 1,8 g węglowodanów (6?8 kcal). Znajdziemy też 140 mg potasu, 24 mg fosforu, 23 mg wapnia, 13 mg sodu, 9 mg magnezu, 0,3 mg żelaza i 0,1 mg cynku. W bardzo niewielkich ilościach w ogórku znajdziemy wit. B i C oraz kwas kwas foliowy.
Ogórki pomagają w usuwaniu nadmiaru wody z organizmu, więc mają zastosowanie przy dietach odchudzających. Większość składników znajduje się nie w miąższu, lecz w skórce. Surowe ogórki zawierają askorbinazę, enzym utleniający witaminę C, dlatego nie należy mieszać go z innymi, surowymi warzywami, np. papryką czy pomidorami. Dzięki zdolnościom regeneracyjnym soku ogórkowego znalazł on zastosowanie w kosmetyce. Wiedzą o tym dobrze panie, które chcąc wyglądać olśniewająco, kładą sobie na twarz plasterki ogórka. Panowie też mogą zrobić sobie taką chwilę relaksu. Ogórek, położony na powiece zmęczonych oczu, bardzo szybko powoduje, że zmęczenie ustępuje.
Nie wiem, od jak dawna rdzenni mieszkańcy Ameryki Południowej uprawiali (i jedli) pomidory. Do Europy pomidory dotarły dopiero po odkryciu Ameryki. Najpierw trafił do Hiszpanii i Portugalii, a następnie do Włoch, Francji, Niemiec i Rosji. Początkowo Europejczycy traktowali pomidory jako rośliny trujące. Nie bez powodu. W ich łodygach występuje solanina, dlatego po pracy przy krzakach pomidorów należy myć ręce. We Francji pomidory ozdabiały altanki, w Niemczech były roślinami doniczkowymi, zaś w Rosji cieplarnianymi. Do Polski pomidory trafiły razem z Boną (tak, jak większość włoszczyzny).
Pomidory mają dla smakoszy bardzo bogatą ofertę witamin i minerałów. W ich owocach znajdziemy bowiem: sód, potas, magnez, wapń, żelazo, kobalt, miedź, cynk, fosfor, fluor, chlor, jod, karoten, witaminy K, C, PP i grupę B; kwasy pantotenowy, foliowy, szczawiowy; biotynę. W pomidorach znajdziemy też brom, co może pomóc w uspokojeniu się. Owoce pomidorów zalecane są, ze względu na niską wartość kaloryczną, w dietach odchudzających, cukrzycowych, w chorobach reumatycznych, nerek, serca. Pomagają dzieciom i młodzieży zdrowo rosnąć.
Pomidory możemy jeść w każdej postaci ? surowe i przetworzone, jako sosy, koncentraty, soki i dodatki do kanapek czy sałatek. I co najważniejsze pomidory w formie przetworzonej wcale nie tracą swych wartości. Ba, nawet w niektórych przypadkach jest to korzyść. Tak jest w przypadku likopenu ? przeciewutleniacza, który przeciwdziała zachorowaniom na nowotwory (głównie raka prostaty). Do niedawna zakładano, że likopen jest szczególnie przyswajalny dla człowieka w formie poddanej obróbce termicznej (wszelkie przetwory) i że węcej go przyswoimy z sosu pomidorowego czy w sałatce z oliwą, niż z surowych pomidorów. Jednak najnowsze badania dowodzą, że działanie przeciwnowotworowe pomidorów jest największe w przypadku spożywania świeżych owoców.
Tak więc korzystajmy z sezonu na ogórki i pomidory, póki jeszcze możemy jeść je na surowo. Nie czekajmy, aż przyjdzie nam zaśpiewać ?Addio, pomidory??. Bo na następne, prawdziwie świeże przyjdzie nam znowu poczekać aż do kolejnego sezonu, za rok.