Tajemnice ukryte w nazwach cz. IX

Pierwsze wzmianki na temat Libiszowa pochodzą z 1373 roku. Wówczas nazwa miejscowości brzmiała Lubyssow. W 1378 ? Lubiszew glowny, w 1456 ? Lubyeschow, w 1470?80 ? Lubeschow, w 1499 ? Libissow, w 1508 ? Lybyschow, w 1511?23 ? Lubischow, w 1529 ? Lyvbischow, w 1577 ? Libissow, a w 1789 roku pojawia się już obowiązująca do dziś nazwa Libiszów.
Wśród starszych mieszkańców miejscowości można usłyszeć jeszcze gwarowe formy Lubisuf i lubisoski, nawiązujące w swej budowie do zmiany Lu? ?>Li?, która nastąpiła około 1500 roku. Dotyczy ona oczywiście nie tylko nazwy miejscowości, dotknęła także np. wyraz lutość, który po tym konkretnym procesie stał się litością.
Nazwa miejscowości pochodzi prawdopodobnie od starosłowiańskiego imienia. Jakiego? W tym przypadku różne źródła onomastyczne nie są jednogłośne. Niektóre podają, że od Libisza, inne wymieniają Lubiesza, kolejne zaś Lubomira.
Wieś ta dała nazwisko Lubieszowskim (później Libiszowskim), starej rodzinie szlacheckiej pochodzącej z ziemi opoczyńskiej, której przodkowie przybyli do Polski z Czech, jeszcze za panowania pierwszych Piastów. Posługiwali się herbem Wieniawa. Jak podaje jedna z legend, otrzymał go rycerz Lastek za to, że będąc na polowaniu z księciem morawskim, żywcem ujął żubra za rogi. W nozdrza włożył zwierzęciu pierścień sporządzony z gałęzi dębowej i tak przyprowadził go przed księcia. Gdy jednak na chwilę oddał żubra innemu z rycerzy, ten wyrwał się i Lastek zmuszony był odciąć mieczem zwierzęciu głowę.
Historia rodu rozpoczyna się od niejakiego Janusza, który był właścicielem Libiszowa i Sobawin. W 1435 roku przeprowadził on podział dóbr między synów, Jana i Prandotę. Wieś Libiszów założył drugi z nich. Dopiero potomkowie Prandoty wzięli nazwisko Lubieszowski od nazwy wsi. Prandota był starostą malborskim i dowódcą Polski z okresu wojny trzynastoletniej. Za zasługi wojenne został mianowany przez króla Kazimierza Jagiellończyka ?współrządcą? zamku malborskiego. Wyczerpany trudami wojennymi, zmarł bezpotomnie na wiosnę 1460 roku. Spadkobiercą jego został brat Jan, który miał pięciu synów: Mikołaja, Bartłomieja, Bernarda, Hieronima i Jana ? dziedziców Libiszowa. Hieronim zawarł związek małżeński z Barbarą z Komorowa, z której narodziło się pięciu synów: Andrzej, Jan, Mikołaj, Maciej i Wojciech. Każdy z nich doczekał się potomstwa. Tak więc czwarte pokolenie (żyjące w XVI wieku) liczyło już 17 członków. W XVII wieku część wsi należała do Anny (z Libiszowskich) i Mikołaja Radziątkowskich oraz do Wojciecha Silnickiego.
W ósmej linii, tj. w XVIII w. nastąpił przyrost naturalny ? rodzina rozrosła się do dwudziestu przedstawicieli. W tym pokoleniu Libiszowscy podzielili się na linię Franciszka i linię Stefana Bazylego ? synów Konstantego Modesta i Zuzanny Domaszewskiej. Franciszek zawarł związek małżeński z Katarzyną Dunin?Brzezińską. Z tego małżeństwa przyszło na świat sześciu synów i trzy córki. Stefan Bazyli i Agnieszka Mirecha mieli pięciu synów i jedną córkę, której imię jest nieznane (domniemać można, iż zmarła w wieku niemowlęcym).
W połowie XVIII we wsi istniał browar, młyn oraz dwie karczmy. Pod koniec XVIII wieku w Libiszowie była już także szkoła początkowa oraz przytułek dla osób starszych i niepełnosprawnych.
W 1855 roku wieś należała do Józefa Libiszowskiego, Wiktorii z Libiszowskich Grzegorzewskiej i Karola Grzegorzewskiego. Kolejnymi właścicielami części miejscowości byli w XIX wieku Mateusz Bykowski, Wiktor Miller, Michał Chmielowski oraz Ignacy de Gorszt?Drużbacki. Druga część Libiszowa należała do Joanny i Karola Libiszowskich oraz rodzin Saskich i de Gorszt?Drużbackich. W latach 70. i 90. XIX wieku ziemia była stopniowo wysprzedawana włościanom. Obecnie żyje około 1500 przedstawicieli rodu Libiszowskich. Rodzina ta posiadała swoje dobra nie tylko w opisanej przeze mnie wsi, ale byli właścicielami majątków ziemskich w opoczyńskiem przez 500 lat. Posiadali ziemie również w Mroczkowie Gościnnym, gdzie osiedlili się około 1775 roku. Pierwszym właścicielem był Marcin syn Franciszka ? dziedzic Kierzkowa, Cerekwi i Złotopolic. Mroczków stanowił własność Libiszowskich do 1945 roku.
Libiszów, zarówno dawniej jak i dziś, to siedziba parafii. W XV wieku istniał tu drewniany kościół pw. świętej Katarzyny i świętego Mikołaja. Wówczas do parafii, poza omawianą miejscowością należał Chroszowiec (Kruszewiec), Buczek, Brzóza (Brzuza), Gydzikowicze (Idzikowice), Międzybórz i Sobawiny. W 1682 roku Andrzej i Kazimierz Libiszowcy wystawili nowy drewniany kościół, który spłonął w 1915 roku. Projekt nowej świątyni o rysach neogotyckich opracował słynny wówczas architekt warszawski Stefan Szyller. Jako materiału budowlanego użyto ciosów kamiennych z piaskowca. Obecny proboszcz parafii, ks. Roman Ścisłowski, poczynił odstępstwa od założeń projektowych, tj. użył innych materiałów od zaproponowanych przez architekta oraz zmienił konfigurację bryły (kształt i wysokość wieży kościelnej). Jednym słowem zeszpecił architektoniczną całość. Uroczysta konsekracja świątyni odbyła się w 1927 roku. Szyller, ujrzawszy brzydotę swego dzieła, nie czekał końca uroczystości konsekracyjnych i odjechał. Wyraził jednak swoje rozczarowanie słowami: ? Ksiądz zaprzepaścił całe dzieło mojego życia, które tak pieściłem. Źródła historyczne podają, że wówczas parafia liczyła 2259 osób.
Obecnie należą do niej wsie z gminy Opoczno: Kruszewiec, Libiszów, Międzybórz, Sobawiny, z gminy Poświętne ? Buczek oraz z gminy Drzewica ? Brzuza i Idzikowice. Liczy 2700 mieszkańców. Do połowy XIX wieku w parafii libiszowskiej czynny był cmentarz przykościelny. Nowy powstał na skrzyżowaniu dróg kołowych Sobawiny ? Libiszów ? Bukowiec Opoczyński na polu stanowiącym własność Felicji i Władysława Plantowskich. Najstarszym zachowanym pomnikiem w tym miejscu spoczynku jest grób Jadwigi Sotkiewicz z 1868 roku. U schyłku 2003 roku na terenie cmentarza zbudowano pomnik, który jest symboliczną mogiłą mieszkańców parafii, którym II wojna światowa w okrutny sposób przerwała życie.
Obecnie Libiszów zajmuje 585 ha powierzchni z czego 489 ha zajmują grunty orne wraz z sadami. Lasy, grunty zadrzewione i zakrzewione stanowią 22 ha, nieużytki zaś 3 ha. W okolicach Libiszowa występują skały osadowe mogące służyć jako doskonały materiał budowlany. Są to jasne piaskowce należące do jury okresu zwanego liasem. Badania geologiczne wykazały, że zostały one osadzone przez rzeki. Na piaskach, a także często między poszczególnymi warstwami piaskowca występuje potężna seria iłów, noszących popularną nazwę glinki. W Libiszowie występują białe piaskowce pochodzące z epoki lodowej ? plejstocenu.
Mieszkańcy podzielili wieś na osiemnaście umownych dzielnic. Należą do nich: Trzęsawica, Za Jesiona, Bagieniec, Bagieńczyk, Borki, Brzeźniak, Folwark, Glinianki, Jesiona, Kąty, Niwki, Niwy, Przycież, Przylaski, Rowce, Stoki, Szpital i Trzciny. Na terenie Libiszowa znajduje się od 1963 roku Ochotnicza Straż Pożarna oraz staw przeznaczony dla celów przeciwpożarowych. Przez wieś przepływa niewielka rzeczka o lokalnej nazwie Jesionna, która rozszerza się w dalszym biegu i wpada do Drzewiczki. Źródło rzeki jest koło miejscowości Kacprów, a wpada do Pilicy pod Nowym Miastem. Na terenie wioski znajduje się również filia Miejskiej Biblioteki Publicznej oraz szkoła podstawowa.