tygodnik opoczyński
Baza firm
 
Ciekawostki

 Niezwykła hrabianka

 
Słowackie polonica

Jedną z najciekawszych, lecz dotychczas nieznanych postaci słowackiego życia kulturalnego i muzycznego XIX w. jest, chlubiąca się polskim rodowodem, hrabianka Ludmiła Zamoyska-Giżycka.
Urodziła się 24 marca 1829 roku w majątku rodzinnym Brestovany na Słowacji, choć niektóre źródła podają również Trnavę. Zmarła 16 września 1889 roku w Baden (Austria). Pochowana została w rodzinnym grobowcu na cmentarzu w miejscowości Male? Brestovany (Słowacja).
Pochodziła ze znanej polskiej rodziny szlacheckiej Zamoyskich z Zamościa pieczętujących się herbem Jelito. Jej ojcem był hrabia Józef Saryusz Zamoyski, urodzony w 1787 roku w Ohładowie i zmarły w 1882 roku w majątku rodzinnym Brestovany. Matką Eleonora Abensberg-Traun, urodzona w 1803 roku w Brestovanach, zmarła w 1882 roku w Wiedniu. Obydwoje rodzice pochodzili ze znanych i wpływowych szlacheckich rodów polskich i austriackich. Hrabiostwo Zamoyscy, oprócz córki Ludmiły mieli trzech synów: Franciszka Ksawerego (1826?1916), Józefa Juliana (1831?1906) i Eugeniusza (1833?1906).
Na początku lat 60. XIX w. Ludmiła Zamoyska przebywała na wiedeńskim dworze arcyksiężnej Zofii Wittelsbach, matki Franciszka Józefa I, cesarza Austrii. Zajmowała się organizowaniem koncertów i przedstawień muzycznych, przygotowywała scenariusze koncertów i wystąpienia artystów. Poza tym intesywnie rozwijała talent muzyczny i kompozytorski. Kształciła się u znanych profesorów konserwatorium wiedeńskiego (G. Nottebohma, R. Haubergera, R. Fuchsa). Jednocześnie wiele komponowała.
Była jedną z niewielu wybitnych kobiet okresu drugiej połowy XIX w., które zajmowały się twórczością muzyczną i komponowały, znaną postacią dworu i wiedeńskiego świata kultury. Osiągnęła znaczne sukcesy, ponieważ posiadała niezwykły talent kompozytorski i wykształcenie. Jej utwory grane były na dworze cesarskim i dworach w rodzinnych stronach na Słowacji, które często odwiedzała. Do dworu rodzinnego przywiozła nawet fortepian, na którym grała wspólnie z Franciszkiem Lisztem.
Rodzina Zamoyskich zachowała w swoim słowackim majątku polskość. Szczególnym hołdem darzyła Fryderyka Chopina, którego popiersie zachowało się do dziś w parku dworskim w Brestovanach.
21 października 1865 Ludmiła Zamoyska wyszła za mąż za polskiego hrabiego Michała Tadeusza Giżyckiego z Giżyc, herbu Gondawa. Po ślubie przeniosła się do majątku męża w Starym Konstantynowie koło Lwowa. Tam urodziła syna, późniejszego hrabiego Józefa Giżyckiego (1870?1926). Był to jedyny potomek pochodzący z małżeństwa Ludmiły Zamoyskiej i Michała Giżyckiego.
Zarówno przed ślubem jak i po nim utrzymywała bliskie, przyjacielskie kontakty z wieloma wybitnymi postaciami XIX?wiecznego europejskiego życia kulturalnego. Szczególnie z Klarą Schumann i Franciszkiem Lisztem, z którymi konsultowała swoje utwory.
Komponowała przeważnie pieśni na fortepian i różne miniatury fortepianowe. Z dotyczasowych badań muzykologicznych wynika, że skomponowała 48 utworów. Jej twórczość ma ogromne znaczenie z punktu widzenia rozwoju i historii słowackiej twórczości muzycznej XIX wieku.
Nic więc dziwnego, że postaci, życiu i twórczości hrabiny Ludmiły Zamoyskiej?Giżyckiej poświęcona została wystawa ?Spotkanie z wielką nieznajomą ? Ludmiłą Giżycką-Zamoyską? urządzona przez Słowackie Muzeum Narodowe w dworze Dolná Krupa (wystawa w byłej siedzibie rodu Brunszwik i Chotek, otwarta będzie do 31 maja 2013).
Kasztel w Dolnej Krupie znany jest z pięknego angielskiego parku z romantycznym jeziorkiem i rozarium oraz z pobytu Ludwika van Beethovena, genialnego kompozytora niemieckiego, który właśnie podczas pobytu na wspominanym dworze skomponował słynną sonatę Księżycową.









Waldemar Ireneusz Oszczęda   

Artykuł ukazał się w wydaniu nr 31 (786) z dnia 3 Sierpnia 2012r.
 
Kontakt z TOP
Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Biuro ogłoszeń
oglotop@pajpress.pl

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Dział reklamy
tel: 44 754 41 51

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Redakcja
tel: 44 754 21 21
top@pajpress.pl
Artykuły
Informator
Warto wiedzieć
Twój TOP
TIT - rejestracja konta Bądź na bieżąco.
Zarejestruj konto »